Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

fell upon

  • 1 incidentia

    1.
    incĭdo, cĭdi, cāsum, 3 ( fut. part. act. incasurus, Plin. 2, 27, 27, § 97; perf. scanned incĭdĕrunt, Lucr. 6, 1174), v. n. [in-cado], to fall into or upon a thing, to fall, light upon (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., constr. with in and acc.; less freq. with other prepp., with the dat., or absol.
    (α).
    With in and acc.:

    in foveam,

    Cic. Phil. 4, 5, 12:

    ex spelunca saxum in crura ejus incidit,

    id. Fat. 3, 6:

    e nubi in nubem vis incidit ardens fulminis,

    Lucr. 6, 145; cf. id. 296:

    in segetem flamma,

    falls, Verg. A. 2, 305:

    pestilentia in urbem,

    Liv. 27, 23 fin.:

    ut incideret luna tum in eam metam, quae esset umbra terrae, etc.,

    entered, Cic. Rep. 1, 14, 22:

    in oculos,

    Plin. 20, 17, 73, § 187:

    incidentibus vobis in vallum portasque,

    Liv. 27, 13, 2:

    in laqueos,

    Juv. 10, 314.—
    (β).
    With other prepp.:

    incidit ictus Ingens ad terram duplicato poplite Turnus,

    Verg. A. 12, 926:

    (turris) super agmina late incidit,

    id. ib. 2, 467.—
    (γ).
    With dat.:

    incidere portis,

    to rush into, Liv. 5, 11, 14; 5, 26, 8:

    lymphis putealibus,

    Lucr. 6, 1174:

    caput incidit arae,

    Ov. M. 5, 104: Sagunti ruinae nostris capitibus incident, Liv. 21, 10, 10:

    ultimis Romanis,

    id. 28, 13, 9:

    jacenti,

    Stat. Th. 5, 233:

    hi duo amnes confluentes incidunt Oriundi flumini,

    empty, fall into, Liv. 44, 31, 4:

    modo serius incidis (sol) undis,

    sink, Ov. M. 4, 198.—
    (γ).
    Absol.:

    illa (hasta) volans, umeri surgunt qua tegmina summa, incidit,

    Verg. A. 10, 477: incidit Adriaci spatium admirabile rhombi, i. e. into the fisherman ' s net, Juv. 4, 39. —
    B.
    In partic., to fall upon, meet, or come upon unexpectedly, fall in with a person or thing.
    (α).
    With in and acc.:

    in aliquem incurrere atque incidere,

    Cic. Planc. 7, 17:

    cum hic in me incidit,

    id. ib. 41, 99:

    C. Valerius Procillus, cum in fuga catenis vinctus traheretur, in ipsum Caesarem incidit,

    Caes. B. G. 1, 53, 5:

    in insidias,

    Cic. Fam. 7, 3, 3; cf.:

    in quos (milites), si qui ex acie fugerint, de improviso incidant,

    id. Rosc. Am. 52, 151:

    in manus alicujus,

    id. Clu. 7, 21:

    in vituperatores,

    id. Fam. 7, 3, 6; 6, 1, 25.—
    (β).
    With inter:

    inter catervas armatorum,

    Liv. 25, 39.—
    (γ).
    With dat.:

    qui (oculi) quocumque inciderunt,

    Cic. Mil. 1, 1; Plin. Ep. 5, 6, 13; Quint. 11, 3, 50:

    sane homini praeter opinionem improviso incidi,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182:

    incidit huic Appennicolae bellator filius Anni,

    Verg. A. 11, 699.—
    (δ).
    With acc. alone (late Lat.):

    bene quod meas potissimum manus incidisti,

    App. M. 6, p. 176, 24; id. ib. p. 179, 4:

    fatales laqueos,

    Vulc. Gall. Avid. Caes. 2, § 2.—
    C.
    Transf., to fall upon, attack, assault: triarii consurgentes... in hostem incidebant. Liv. 8, 8, 13:

    postquam acrius ultimis incidebat Romanus,

    id. 28, 13, 9.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to fall into any condition.
    (α).
    With in and acc.:

    in morbum,

    Cic. Fam. 13, 29, 4: in febriculam, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21 fin.:

    in miserias,

    id. Phil. 2, 10, 24; cf.:

    qui inciderant (sc. in morbum) haud facile septimum diem superabant,

    Liv. 41, 21, 5:

    ut si in hujusmodi amicitias ignari casu aliquo inciderint,

    Cic. Lael. 12, 42:

    quodsi quis etiam a culpa vacuus in amicitiam ejus inciderat,

    Sall. C. 14, 4:

    in honoris contentionem,

    Cic. Lael. 10, 34:

    in imperiorum, honorum, gloriae cupiditatem,

    id. Off. 1, 8, 26:

    in furorem et insaniam,

    Cic. Pis. 20, 46. —
    (β).
    With acc. alone:

    caecitatem, Ambros. de Tobia, 2: iram,

    Lact. Plac. Narr. Fab. 1, 10:

    amorem,

    id. ib. 14, 1.—
    B.
    To fall upon, befall:

    eo anno pestilentia gravis incidit in urbem agrosque,

    Liv. 27, 23, 6:

    tantus terror incidit ejus exercitui,

    fell upon, Caes. B. C. 3, 13, 2; cf.:

    ut nihil incidisset postea civitati mali, quod, etc.,

    happened, Cic. de Or. 1, 7, 26.—
    C.
    In partic.
    1.
    To fall upon accidentally; to light upon, in thought or conversation:

    non consulto, sed casu in eorum mentionem incidi,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 50; id. Lael. 1, 3; cf.:

    fortuito in sermonem alicujus incidere,

    id. de Or. 1, 24, 111:

    in eum sermonem incidere, qui, etc.,

    id. Lael. 1, 2:

    in varios sermones,

    id. Att. 16, 2, 4:

    cum in eam memoriam et recordationem nuper ex sermone quodam incidissemus,

    id. Brut. 2, 9:

    iterum in mentionem incidimus viri,

    Tac. H. 4, 5; Plin. Ep. 9, 33, 1.—
    2.
    To come or occur to one's mind:

    sapiens appeteret aliquid, quodcumque in mentem incideret et quodcumque tamquam occurreret,

    come into his mind, Cic. Fin. 4, 16, 43; cf. Ter. Phorm. 1, 3, 5; id. Heaut. 3, 1, 75:

    redeunti, ex ipsa re mihi incidit suspicio,

    id. And. 2, 2, 22; 3, 2, 21:

    tanta nunc suspicio de me incidit,

    id. Ad. 4, 4, 5:

    dicam, verum, ut aliud ex alio incidit,

    id. Heaut. 3, 3, 37:

    nihil te effugiet atque omne. quod erit in re occurret atque incidet,

    Cic. de Or. 2, 34, 147:

    potantibus his apud Sex. Tarquinium incidit de uxoribus mentio,

    Liv. 1, 57, 6.—
    3.
    To fall upon, happen in a certain time.
    (α).
    With in and acc.:

    quod in id rei publicae tempus non incideris, sed veneris — judicio enim tuo, non casu in ipsum discrimen rerum contulisti tribunatum tuum—profecto vides, quanta vis, etc.,

    Cic. Fam. 2, 7, 2:

    quorum aetas in eorum tempora, quos nominavi, incidit,

    Cic. Or. 12, 39; cf. id. Fam. 5, 15, 3:

    quoniam in eadem rei publicae tempora incidimus,

    id. ib. 5, 8, 3 fin.:

    facies me in quem diem Romana incidant mysteria certiorem,

    id. Att. 6, 1, 26:

    cum in Kalendas Januarias Compitaliorum dies incidisset,

    id. Pis. 4, 8:

    quae (bella) in ejus aetatem gravissima inciderunt,

    Quint. 12, 11, 16: in eum annum quo erat Hortensius consul futurus, incidere, to fall into, i. e. to extend the case until, etc., id. 6, 5, 4; cf.:

    quintus annus cum in te praetorem incidisset,

    Cic. Verr. 2, 2, 56, § 139.—
    (β).
    With acc. alone (late Lat.):

    ut menses... autumnale tempus inciderent,

    Sol. 1, § 44.—
    4.
    To fall out, happen, occur:

    et in nostra civitate et in ceteris, multis fortissimis atque optimis viris injustis judiciis tales casus incidisse,

    Cic. Fam. 5, 17, 3:

    si quid tibi durius inciderit,

    Prop. 1, 15, 28; cf.: si casus inciderit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6:

    incidunt saepe tempora cum, etc.,

    id. Off. 1, 10, 31:

    eorum ipsorum, quae honesta sunt, potest incidere saepe contentio et comparatio,

    id. ib. 1, 43, 152:

    potest incidere quaestio,

    Quint. 7, 1, 19:

    verbum si quod minus usitatum incidat,

    id. 2, 5, 4:

    in magnis quoque auctoribus incidunt aliqua vitiosa,

    id. 10, 2, 15; 11, 1, 70; Cels. 5, 27, 3: ea accidisse non quia haec facta sunt, arbitror;

    verum haec ideo facta, quia incasura erant illa,

    Plin. 2, 27, 27, § 97:

    si quando ita incidat,

    Quint. 2, 5, 5; cf.:

    forte ita incidit, ut, etc.,

    Liv. 26, 23, 2:

    forte ita inciderat, ne, etc.,

    id. 1, 46, 5.—
    5.
    To fall in with, coincide, agree with, in opinion, etc.:

    ne ipse incidat in Diodorum, etc.,

    Cic. Fat. 8, 15.—
    6.
    To stumble upon, undertake at random:

    sic existumes non me fortuito ad tuam amplitudinem meis officiis amplectendam incidisse, etc.,

    Cic. Fam. 5, 8, 3.— Hence in part. pres.: incĭdentĭa, subst., occurrences, events, Amm. 14, 5, 4; 22, 9, 2 al.
    2.
    incīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [in-caedo], to cut into, cut through, cut open, cut up (class.).
    I.
    Lit.:

    teneris arboribus incisis atque inflexis,

    Caes. B. G. 2, 17, 4:

    arbores,

    Plin. 12, 14, 30, § 54; 32, § 58:

    inciditur vitro, lapide, osseisve cultellis,

    id. 12, 25, 54, § 115; cf.:

    palmes inciditur in medullam,

    id. 14, 9, 11, § 84:

    venam,

    to open, id. 29, 6, 58, § 126; Cels. 2, 8; Tac. A. 16, 19; cf.:

    incisi nervi,

    Plin. 11, 37, 88, § 218:

    circa vulnus scalpello,

    Cels. 5, 27, 3:

    pinnas,

    to clip, Cic. Att. 4, 2, 5; so,

    vites falce,

    Verg. E. 3, 11:

    pulmo incisus,

    cut up, divided, Cic. Div. 1, 39, 85; cf.:

    eupatoria foliis per extremitates incisis,

    i. e. notched, indented, Plin. 5, 6, 29, § 65:

    nos linum incidimus, legimus,

    cut through, cut, Cic. Cat. 3, 5, 10:

    funem,

    Verg. A. 3, 667: corpora mortuorum, to dissect, Cels. praef.:

    nocentes homines vivos,

    id. ib.:

    quid habet haruspex cur pulmo incisus etiam in bonis extis dirimat tempus?

    Cic. Div. 1, 39, 85:

    si rectum limitem rupti torrentibus pontes inciderint,

    cut through, broken through, Quint. 2, 13, 16:

    squamisque incisus adaestuat amnis,

    Stat. Th. 5, 517:

    non incisa notis marmcra publicis,

    engraved, Hor. C. 4, 8, 13:

    tabula... his ferme incisa litteris fuit,

    Liv. 6, 29 fin.
    B.
    Transf.
    1.
    To cut in, to carve, engrave, inscribe on any thing; usually constr. with in and abl.; less freq. with in and acc., the dat., or absol.
    (α).
    With in and abl.:

    id non modo tum scripserunt, verum etiam in aere incisum nobis tradiderunt,

    Cic. Verr. 2, 4, 65; cf.:

    foedus in columna aenea incisum et perscriptum,

    id. Balb. 23, 53; id. Verr. 2, 2, 63, § 154:

    in qua basi grandibus litteris P. Africani nomen erat incisum,

    id. ib. 2, 4, 34, §

    74: nomina in tabula incisa,

    id. Fam. 13, 36, 1:

    notum est carmen incisum in sepulcro,

    id. de Sen. 17, 61; id. Pis. 29, 72; id. Font. 14, 31:

    incidens litteras in fago recenti,

    Plin. 16, 9, 14, § 35:

    indicem in aeneis tabulis,

    Suet. Aug. 101:

    quae vos incidenda in aere censuistis,

    Plin. Pan. 75, 1.—
    (β).
    With in and acc.:

    quae (acta) ille in aes incidit,

    Plin. Pan. 1, 7, 16:

    leges in aes incisae,

    Liv. 3, 57 fin.:

    lege jam in aes incisā,

    Suet. Aug. 28 fin.:

    quod ita erit gestum, lex erit, et in aes incidi jubebitis credo illa legitima: consules populum jure rogaverunt, etc.,

    Cic. Phil. 1, 10, 26.—
    (γ).
    With dat. ( poet. and post-Aug.):

    verba ceris,

    Ov. M. 9, 529:

    amores arboribus,

    Verg. E. 10, 53:

    fastos marmoreo parieti,

    Suet. Gramm. 17:

    nomen non trabibus aut saxis,

    Plin. Pan. 54, 7; cf.:

    primum aliquid da, quod possim titulis incidere,

    i. e. among your titles, Juv. 8, 69.—
    (δ).
    Absol.:

    incidebantur jam domi leges,

    Cic. Mil. 32, 87; cf.:

    tabula his litteris incīsa,

    Liv. 6, 29, 9:

    sine delectu morum quisquis incisus est,

    inscribed, registered, Sen. Ben. 4, 28:

    Victorem litteris incisis appellare,

    Macr. S. 3, 6, 11.—
    2.
    To make by [p. 921] cutting, to cut (rare):

    ferroque incidit acuto Perpetuos dentes et serrae repperit usum,

    Ov. M. 8, 245:

    novas incide faces, tibi ducitur uxor,

    Verg. E. 8, 29; Col. 2, 21, 3.
    II.
    Trop.
    A.
    To break off, interrupt, put an end to:

    poëma ad Caesarem, quod institueram, incidi,

    have broken off, stopped, Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 11:

    inciditur omnis jam deliberatio, si intellegitur non posse fieri,

    id. de Or. 2, 82, 336; cf. Liv. 32, 37, 5:

    tandem haec singultu verba incidente profatur,

    Stat. Th. 9, 884:

    novas lites,

    Verg. E. 9, 14:

    ludum,

    Hor. Ep. 1, 14, 36:

    vocis genus crebro incidens,

    broken, interrupted, Cic. de Or. 3, 58, 217.—
    B.
    To cut off, cut short, take away, remove:

    media,

    to cut short, Cic. Phil. 2, 19, 47:

    qui mihi pinnas inciderant nolunt easdem renasci,

    id. 4, 2, 5:

    Tarquinius spe omni reditus incisā exsulatum Tusculum abiit,

    cut off, Liv. 2, 15, 7:

    spe incisā,

    id. 3, 58, 6; 35, 31, 7; cf. id. 44, 6, 13; 44, 13, 3:

    tantos actus,

    Sil. 3, 78:

    ipsam, quam promimus horam casus incidit,

    Sen. Ep. 101:

    testamentum,

    to annul, invalidate, Dig. 28, 4, 3.—
    C.
    In rhet., to make by cutting, to cut:

    aequaliter particulas,

    Cic. Or. 61, 205.— Hence,
    1.
    incī-sum, i, n., rhet. t. t. for the Gr. komma, a section or division of a sentence, a clause: quae nescio cur, cum Graeci kommata et kôla nominent, nos non recte incisa et membra dicamus, Cic. Or. 62, 211 (for which:

    incisiones et membra,

    id. 64, 261):

    incisum erit sensus non expleto numero conclusus, plerisque pars membri,

    Quint. 9, 4, 122; cf. id. ib. 22; 32; 44; 67; 123.—
    2.
    incīsē, adv., in short clauses:

    quo pacto deceat incise membratimve dici,

    Cic. Or. 63, 212; cf. incisim.

    Lewis & Short latin dictionary > incidentia

  • 2 incido

    1.
    incĭdo, cĭdi, cāsum, 3 ( fut. part. act. incasurus, Plin. 2, 27, 27, § 97; perf. scanned incĭdĕrunt, Lucr. 6, 1174), v. n. [in-cado], to fall into or upon a thing, to fall, light upon (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., constr. with in and acc.; less freq. with other prepp., with the dat., or absol.
    (α).
    With in and acc.:

    in foveam,

    Cic. Phil. 4, 5, 12:

    ex spelunca saxum in crura ejus incidit,

    id. Fat. 3, 6:

    e nubi in nubem vis incidit ardens fulminis,

    Lucr. 6, 145; cf. id. 296:

    in segetem flamma,

    falls, Verg. A. 2, 305:

    pestilentia in urbem,

    Liv. 27, 23 fin.:

    ut incideret luna tum in eam metam, quae esset umbra terrae, etc.,

    entered, Cic. Rep. 1, 14, 22:

    in oculos,

    Plin. 20, 17, 73, § 187:

    incidentibus vobis in vallum portasque,

    Liv. 27, 13, 2:

    in laqueos,

    Juv. 10, 314.—
    (β).
    With other prepp.:

    incidit ictus Ingens ad terram duplicato poplite Turnus,

    Verg. A. 12, 926:

    (turris) super agmina late incidit,

    id. ib. 2, 467.—
    (γ).
    With dat.:

    incidere portis,

    to rush into, Liv. 5, 11, 14; 5, 26, 8:

    lymphis putealibus,

    Lucr. 6, 1174:

    caput incidit arae,

    Ov. M. 5, 104: Sagunti ruinae nostris capitibus incident, Liv. 21, 10, 10:

    ultimis Romanis,

    id. 28, 13, 9:

    jacenti,

    Stat. Th. 5, 233:

    hi duo amnes confluentes incidunt Oriundi flumini,

    empty, fall into, Liv. 44, 31, 4:

    modo serius incidis (sol) undis,

    sink, Ov. M. 4, 198.—
    (γ).
    Absol.:

    illa (hasta) volans, umeri surgunt qua tegmina summa, incidit,

    Verg. A. 10, 477: incidit Adriaci spatium admirabile rhombi, i. e. into the fisherman ' s net, Juv. 4, 39. —
    B.
    In partic., to fall upon, meet, or come upon unexpectedly, fall in with a person or thing.
    (α).
    With in and acc.:

    in aliquem incurrere atque incidere,

    Cic. Planc. 7, 17:

    cum hic in me incidit,

    id. ib. 41, 99:

    C. Valerius Procillus, cum in fuga catenis vinctus traheretur, in ipsum Caesarem incidit,

    Caes. B. G. 1, 53, 5:

    in insidias,

    Cic. Fam. 7, 3, 3; cf.:

    in quos (milites), si qui ex acie fugerint, de improviso incidant,

    id. Rosc. Am. 52, 151:

    in manus alicujus,

    id. Clu. 7, 21:

    in vituperatores,

    id. Fam. 7, 3, 6; 6, 1, 25.—
    (β).
    With inter:

    inter catervas armatorum,

    Liv. 25, 39.—
    (γ).
    With dat.:

    qui (oculi) quocumque inciderunt,

    Cic. Mil. 1, 1; Plin. Ep. 5, 6, 13; Quint. 11, 3, 50:

    sane homini praeter opinionem improviso incidi,

    Cic. Verr. 2, 2, 74, § 182:

    incidit huic Appennicolae bellator filius Anni,

    Verg. A. 11, 699.—
    (δ).
    With acc. alone (late Lat.):

    bene quod meas potissimum manus incidisti,

    App. M. 6, p. 176, 24; id. ib. p. 179, 4:

    fatales laqueos,

    Vulc. Gall. Avid. Caes. 2, § 2.—
    C.
    Transf., to fall upon, attack, assault: triarii consurgentes... in hostem incidebant. Liv. 8, 8, 13:

    postquam acrius ultimis incidebat Romanus,

    id. 28, 13, 9.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to fall into any condition.
    (α).
    With in and acc.:

    in morbum,

    Cic. Fam. 13, 29, 4: in febriculam, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21 fin.:

    in miserias,

    id. Phil. 2, 10, 24; cf.:

    qui inciderant (sc. in morbum) haud facile septimum diem superabant,

    Liv. 41, 21, 5:

    ut si in hujusmodi amicitias ignari casu aliquo inciderint,

    Cic. Lael. 12, 42:

    quodsi quis etiam a culpa vacuus in amicitiam ejus inciderat,

    Sall. C. 14, 4:

    in honoris contentionem,

    Cic. Lael. 10, 34:

    in imperiorum, honorum, gloriae cupiditatem,

    id. Off. 1, 8, 26:

    in furorem et insaniam,

    Cic. Pis. 20, 46. —
    (β).
    With acc. alone:

    caecitatem, Ambros. de Tobia, 2: iram,

    Lact. Plac. Narr. Fab. 1, 10:

    amorem,

    id. ib. 14, 1.—
    B.
    To fall upon, befall:

    eo anno pestilentia gravis incidit in urbem agrosque,

    Liv. 27, 23, 6:

    tantus terror incidit ejus exercitui,

    fell upon, Caes. B. C. 3, 13, 2; cf.:

    ut nihil incidisset postea civitati mali, quod, etc.,

    happened, Cic. de Or. 1, 7, 26.—
    C.
    In partic.
    1.
    To fall upon accidentally; to light upon, in thought or conversation:

    non consulto, sed casu in eorum mentionem incidi,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 50; id. Lael. 1, 3; cf.:

    fortuito in sermonem alicujus incidere,

    id. de Or. 1, 24, 111:

    in eum sermonem incidere, qui, etc.,

    id. Lael. 1, 2:

    in varios sermones,

    id. Att. 16, 2, 4:

    cum in eam memoriam et recordationem nuper ex sermone quodam incidissemus,

    id. Brut. 2, 9:

    iterum in mentionem incidimus viri,

    Tac. H. 4, 5; Plin. Ep. 9, 33, 1.—
    2.
    To come or occur to one's mind:

    sapiens appeteret aliquid, quodcumque in mentem incideret et quodcumque tamquam occurreret,

    come into his mind, Cic. Fin. 4, 16, 43; cf. Ter. Phorm. 1, 3, 5; id. Heaut. 3, 1, 75:

    redeunti, ex ipsa re mihi incidit suspicio,

    id. And. 2, 2, 22; 3, 2, 21:

    tanta nunc suspicio de me incidit,

    id. Ad. 4, 4, 5:

    dicam, verum, ut aliud ex alio incidit,

    id. Heaut. 3, 3, 37:

    nihil te effugiet atque omne. quod erit in re occurret atque incidet,

    Cic. de Or. 2, 34, 147:

    potantibus his apud Sex. Tarquinium incidit de uxoribus mentio,

    Liv. 1, 57, 6.—
    3.
    To fall upon, happen in a certain time.
    (α).
    With in and acc.:

    quod in id rei publicae tempus non incideris, sed veneris — judicio enim tuo, non casu in ipsum discrimen rerum contulisti tribunatum tuum—profecto vides, quanta vis, etc.,

    Cic. Fam. 2, 7, 2:

    quorum aetas in eorum tempora, quos nominavi, incidit,

    Cic. Or. 12, 39; cf. id. Fam. 5, 15, 3:

    quoniam in eadem rei publicae tempora incidimus,

    id. ib. 5, 8, 3 fin.:

    facies me in quem diem Romana incidant mysteria certiorem,

    id. Att. 6, 1, 26:

    cum in Kalendas Januarias Compitaliorum dies incidisset,

    id. Pis. 4, 8:

    quae (bella) in ejus aetatem gravissima inciderunt,

    Quint. 12, 11, 16: in eum annum quo erat Hortensius consul futurus, incidere, to fall into, i. e. to extend the case until, etc., id. 6, 5, 4; cf.:

    quintus annus cum in te praetorem incidisset,

    Cic. Verr. 2, 2, 56, § 139.—
    (β).
    With acc. alone (late Lat.):

    ut menses... autumnale tempus inciderent,

    Sol. 1, § 44.—
    4.
    To fall out, happen, occur:

    et in nostra civitate et in ceteris, multis fortissimis atque optimis viris injustis judiciis tales casus incidisse,

    Cic. Fam. 5, 17, 3:

    si quid tibi durius inciderit,

    Prop. 1, 15, 28; cf.: si casus inciderit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6:

    incidunt saepe tempora cum, etc.,

    id. Off. 1, 10, 31:

    eorum ipsorum, quae honesta sunt, potest incidere saepe contentio et comparatio,

    id. ib. 1, 43, 152:

    potest incidere quaestio,

    Quint. 7, 1, 19:

    verbum si quod minus usitatum incidat,

    id. 2, 5, 4:

    in magnis quoque auctoribus incidunt aliqua vitiosa,

    id. 10, 2, 15; 11, 1, 70; Cels. 5, 27, 3: ea accidisse non quia haec facta sunt, arbitror;

    verum haec ideo facta, quia incasura erant illa,

    Plin. 2, 27, 27, § 97:

    si quando ita incidat,

    Quint. 2, 5, 5; cf.:

    forte ita incidit, ut, etc.,

    Liv. 26, 23, 2:

    forte ita inciderat, ne, etc.,

    id. 1, 46, 5.—
    5.
    To fall in with, coincide, agree with, in opinion, etc.:

    ne ipse incidat in Diodorum, etc.,

    Cic. Fat. 8, 15.—
    6.
    To stumble upon, undertake at random:

    sic existumes non me fortuito ad tuam amplitudinem meis officiis amplectendam incidisse, etc.,

    Cic. Fam. 5, 8, 3.— Hence in part. pres.: incĭdentĭa, subst., occurrences, events, Amm. 14, 5, 4; 22, 9, 2 al.
    2.
    incīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [in-caedo], to cut into, cut through, cut open, cut up (class.).
    I.
    Lit.:

    teneris arboribus incisis atque inflexis,

    Caes. B. G. 2, 17, 4:

    arbores,

    Plin. 12, 14, 30, § 54; 32, § 58:

    inciditur vitro, lapide, osseisve cultellis,

    id. 12, 25, 54, § 115; cf.:

    palmes inciditur in medullam,

    id. 14, 9, 11, § 84:

    venam,

    to open, id. 29, 6, 58, § 126; Cels. 2, 8; Tac. A. 16, 19; cf.:

    incisi nervi,

    Plin. 11, 37, 88, § 218:

    circa vulnus scalpello,

    Cels. 5, 27, 3:

    pinnas,

    to clip, Cic. Att. 4, 2, 5; so,

    vites falce,

    Verg. E. 3, 11:

    pulmo incisus,

    cut up, divided, Cic. Div. 1, 39, 85; cf.:

    eupatoria foliis per extremitates incisis,

    i. e. notched, indented, Plin. 5, 6, 29, § 65:

    nos linum incidimus, legimus,

    cut through, cut, Cic. Cat. 3, 5, 10:

    funem,

    Verg. A. 3, 667: corpora mortuorum, to dissect, Cels. praef.:

    nocentes homines vivos,

    id. ib.:

    quid habet haruspex cur pulmo incisus etiam in bonis extis dirimat tempus?

    Cic. Div. 1, 39, 85:

    si rectum limitem rupti torrentibus pontes inciderint,

    cut through, broken through, Quint. 2, 13, 16:

    squamisque incisus adaestuat amnis,

    Stat. Th. 5, 517:

    non incisa notis marmcra publicis,

    engraved, Hor. C. 4, 8, 13:

    tabula... his ferme incisa litteris fuit,

    Liv. 6, 29 fin.
    B.
    Transf.
    1.
    To cut in, to carve, engrave, inscribe on any thing; usually constr. with in and abl.; less freq. with in and acc., the dat., or absol.
    (α).
    With in and abl.:

    id non modo tum scripserunt, verum etiam in aere incisum nobis tradiderunt,

    Cic. Verr. 2, 4, 65; cf.:

    foedus in columna aenea incisum et perscriptum,

    id. Balb. 23, 53; id. Verr. 2, 2, 63, § 154:

    in qua basi grandibus litteris P. Africani nomen erat incisum,

    id. ib. 2, 4, 34, §

    74: nomina in tabula incisa,

    id. Fam. 13, 36, 1:

    notum est carmen incisum in sepulcro,

    id. de Sen. 17, 61; id. Pis. 29, 72; id. Font. 14, 31:

    incidens litteras in fago recenti,

    Plin. 16, 9, 14, § 35:

    indicem in aeneis tabulis,

    Suet. Aug. 101:

    quae vos incidenda in aere censuistis,

    Plin. Pan. 75, 1.—
    (β).
    With in and acc.:

    quae (acta) ille in aes incidit,

    Plin. Pan. 1, 7, 16:

    leges in aes incisae,

    Liv. 3, 57 fin.:

    lege jam in aes incisā,

    Suet. Aug. 28 fin.:

    quod ita erit gestum, lex erit, et in aes incidi jubebitis credo illa legitima: consules populum jure rogaverunt, etc.,

    Cic. Phil. 1, 10, 26.—
    (γ).
    With dat. ( poet. and post-Aug.):

    verba ceris,

    Ov. M. 9, 529:

    amores arboribus,

    Verg. E. 10, 53:

    fastos marmoreo parieti,

    Suet. Gramm. 17:

    nomen non trabibus aut saxis,

    Plin. Pan. 54, 7; cf.:

    primum aliquid da, quod possim titulis incidere,

    i. e. among your titles, Juv. 8, 69.—
    (δ).
    Absol.:

    incidebantur jam domi leges,

    Cic. Mil. 32, 87; cf.:

    tabula his litteris incīsa,

    Liv. 6, 29, 9:

    sine delectu morum quisquis incisus est,

    inscribed, registered, Sen. Ben. 4, 28:

    Victorem litteris incisis appellare,

    Macr. S. 3, 6, 11.—
    2.
    To make by [p. 921] cutting, to cut (rare):

    ferroque incidit acuto Perpetuos dentes et serrae repperit usum,

    Ov. M. 8, 245:

    novas incide faces, tibi ducitur uxor,

    Verg. E. 8, 29; Col. 2, 21, 3.
    II.
    Trop.
    A.
    To break off, interrupt, put an end to:

    poëma ad Caesarem, quod institueram, incidi,

    have broken off, stopped, Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 11:

    inciditur omnis jam deliberatio, si intellegitur non posse fieri,

    id. de Or. 2, 82, 336; cf. Liv. 32, 37, 5:

    tandem haec singultu verba incidente profatur,

    Stat. Th. 9, 884:

    novas lites,

    Verg. E. 9, 14:

    ludum,

    Hor. Ep. 1, 14, 36:

    vocis genus crebro incidens,

    broken, interrupted, Cic. de Or. 3, 58, 217.—
    B.
    To cut off, cut short, take away, remove:

    media,

    to cut short, Cic. Phil. 2, 19, 47:

    qui mihi pinnas inciderant nolunt easdem renasci,

    id. 4, 2, 5:

    Tarquinius spe omni reditus incisā exsulatum Tusculum abiit,

    cut off, Liv. 2, 15, 7:

    spe incisā,

    id. 3, 58, 6; 35, 31, 7; cf. id. 44, 6, 13; 44, 13, 3:

    tantos actus,

    Sil. 3, 78:

    ipsam, quam promimus horam casus incidit,

    Sen. Ep. 101:

    testamentum,

    to annul, invalidate, Dig. 28, 4, 3.—
    C.
    In rhet., to make by cutting, to cut:

    aequaliter particulas,

    Cic. Or. 61, 205.— Hence,
    1.
    incī-sum, i, n., rhet. t. t. for the Gr. komma, a section or division of a sentence, a clause: quae nescio cur, cum Graeci kommata et kôla nominent, nos non recte incisa et membra dicamus, Cic. Or. 62, 211 (for which:

    incisiones et membra,

    id. 64, 261):

    incisum erit sensus non expleto numero conclusus, plerisque pars membri,

    Quint. 9, 4, 122; cf. id. ib. 22; 32; 44; 67; 123.—
    2.
    incīsē, adv., in short clauses:

    quo pacto deceat incise membratimve dici,

    Cic. Or. 63, 212; cf. incisim.

    Lewis & Short latin dictionary > incido

  • 3 invado

    in-vādo, vāsi, vāsum (invasse, Lucil. Sat. 2, 4), 3, v. n. and a., to go, come, or get into, to enter upon.
    I.
    Lit.:

    ignis quocumque invasit, cuncta disturbat ac dissipat,

    Cic. N. D. 2, 15, 41:

    consul exercitusque Romanus sine certamine urbem invasere,

    Liv. 10, 10, 4; 24, 33 al.:

    forum,

    Tac. H. 1, 33:

    oppidum,

    Front. Strat. 3, 10, 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    To get into, fall into: ut profugiens hostem, inimici invadam manus, Att. ap. Non. 234, 1.—
    2.
    In gen., to go, make, accomplish a distance:

    biduo tria milia stadiorum invasit,

    Tac. A. 11, 8.—
    3.
    To enter upon, set foot upon:

    tuque invade viam,

    Verg. A. 6, 260:

    lutum minis frigidum,

    App. M. 9, p. 232, 11. —
    4.
    To enter violently, move against, rush upon, fall upon, assail, assault, attack, invade (syn. oppugno); constr with in and acc., or simple acc.
    (α).
    With in and acc. (so nearly always in Cic.; cf. II. B. g infra):

    in oppidum antiquum et vetus,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 60:

    in transversa latera invaserant cohortes,

    Liv. 27, 42:

    globus juvenum in ipsum consulem invadit,

    id. 2, 47:

    in collum (mulieris) invasit,

    fell upon her neck, Cic. Phil. 2, 31, 77:

    alicujus pectus amplexibus,

    to embrace, Petr. 91:

    aliquem basiolis,

    id. 85;

    with osculari,

    id. 74:

    in Galliam,

    Cic. Phil. 11, 2:

    si in eas (urbes) vi cum exercitu invasisses,

    id. Verr. 2, 1, 20:

    cum ferro in aliquem,

    id. Caecin. 9, 25.— Impers.:

    in oculos invadi nunc est optimum,

    Plaut. As. 5, 2, 58.—
    (β).
    With simple acc.:

    aciem hastati invadunt,

    Liv. 9, 35:

    stationem hostium,

    id. 37, 20:

    validissimas Pompeii copias,

    Nep. Dat. 6, 7:

    vicinos portus,

    Verg. A. 3, 382:

    urbem,

    id. ib. 2, 265:

    jam tandem invasit medios,

    id. ib. 12, 497:

    eam (Europam),

    Nep. Them. 2:

    regem,

    Val. Max. 3, 2, 3:

    in lecto cubantem,

    Nep. Dion, 9, 4:

    greges,

    Ov. F. 2, 210:

    madida cum veste gravatum,

    Verg. A. 6, 361:

    ventus invasit nubem,

    Lucr. 6, 174:

    canes appropinquantem invadunt,

    Col. 7, 12, 7:

    castra,

    Liv. 10, 35; cf.:

    quem semel invasit senectus,

    Col. 2, 1, 4.— Pass.:

    sperans, mox effusos hostes invadi posse,

    Sall. J. 87 fin.Pass. impers.:

    signo dato, undique simul ex insidiis invaditur,

    Sall. J. 113.—
    5.
    To rush into, enter hurriedly into a struggle, fight, etc. ( poet.):

    Martem,

    Verg. A. 12, 712:

    proelia,

    Mart. 9, 57, 6:

    certamina,

    Sil. 17, 473:

    bella,

    id. 9, 12:

    pugnam,

    id. 12, 199 al.; cf.: in pugnas, Lucil. ap. Non. p. 323, 32; and:

    aut pugnam aut aliquid jam dudum invadere magnum mens agitat mihi,

    to attempt, enter hurriedly upon, Verg. A. 9, 186. —
    6.
    To make an attack on, seize, grasp:

    Jubae barbam,

    Suet. Caes. 71:

    cibum avidius,

    Aur. Vict. Epit. 20, 9:

    pallium,

    Petr. 5, 15:

    capillos,

    Prop. 3, 8 (4, 7), 5:

    virgineos artus,

    Ov. M. 11, 200; cf. Suet. Ner. 29. —
    II.
    Trop.
    A.
    To fall upon, seize, take possession of, usurp; constr. with in and acc., or simple acc.
    (α).
    With in and acc.:

    in multas pecunias,

    Cic. Phil. 2, 16:

    in quod ipsa invaderet,

    id. N. D. 2, 49, 124:

    in fortunas alicujus,

    id. Phil. 2, 26, 65; id. Rosc. Am. 5:

    in praedia alicujus,

    id. ib. 8:

    in nomen Marii,

    id. Phil. 1, 1:

    in arcem illius causae,

    id. Fam. 1, 9, 8. —
    (β).
    With simple acc.:

    dictaturam,

    Suet. Caes. 9:

    consulatum,

    id. Aug. 26:

    rempublicam,

    Just. 5, 8, 12:

    imperium,

    Sall. J. 38.—
    B.
    To make an attack on, seize, lay hold of, attack, befall a person or thing; with simple acc., or in and acc., or dat.
    (α).
    With simple acc.:

    cum gravis morbus invasit,

    Plaut. As. 1, 1, 40:

    ne reliquos populares metus invaderet,

    Sall. J. 35 fin.:

    cupido Marium,

    id. ib. 89, 6; id. C. 31, 1 al.:

    tantus repente terror invasit, ut,

    Caes. B. C. 1, 14.—
    (β).
    With in and acc.:

    dolor in oculos,

    Lucr. 6, 659:

    pestis in vitam invasit,

    Cic. Off. 3, 7:

    in philosophiam,

    id. Tusc. 2, 1, 4:

    in nomen Marii,

    id. Phil. 1, 2, 5:

    vis avaritiae in animos eorum invasit,

    Sall. J. 32, 4:

    vis morbi in corpus meum,

    Liv. 28, 29; cf.:

    lassitudine invaserunt misero (mihi) in genua flemina,

    Plaut. Ep. 5, 2, 5. [p. 993] —
    (γ).
    Rarely with dat.:

    furor invaserat improbis,

    Cic. Fam. 16, 12, 2; Gell. 19, 4. —
    (δ).
    Absol.:

    ubi pro continentiā et aequitate lubido atque superbia invasere,

    Sall. C. 2, 5:

    ubi contagio quasi pestilentia invasit,

    id. ib. 10, 6:

    cum potentiā avaritia sine modo... invasere,

    id. J. 41, 9.—
    C.
    To assail with words, accost ( poet.):

    continuo invadit,

    Verg. A. 4, 265:

    Agrippa consules anni prioris invasit, cur silerent,

    Tac. A. 6, 4:

    Vinnium Laco minaciter invasit,

    id. H. 1, 33.—Hence, invāsus, a, um, P. a., ingrafted:

    comae, i. e. rami,

    Pall. Insit. 120.

    Lewis & Short latin dictionary > invado

  • 4 in-vādō

        in-vādō vāsī, vāsus, ere,    to go into, enter: ignis, quocumque invasit: urbem, L.: viam, enter upon, V.: tria millia stadiorum, to accomplish, Ta. —To enter violently, move against, rush upon, fall upon, assail, assault, attack, invade: in transversa latera invaserant cohortes, L.: in collum (mulieris) invasit, fell upon her neck: in Caecinam cum ferro: Romanos, S.: aciem, L.: Pompei copias, N.: portūs, V.: in lecto cubantem, N.: madidā cum veste gravatum, V.: sperans, hostīs invadi posse, S.: undique simul invaditur, S.—Fig., to fall upon, seize, take possession of, usurp: in multas pecunias: in eius viri fortunas: in arcem illius causae: regnum animo, S.—To make an attack on, seize, lay hold of, attack, befall: contagio invasit, civitas immutata, S.: tantus repente terror invasit, ut, Cs.: cupido Marium, S.: Me tremor invasit, O.: in philosophiam: in corpus meum vis morbi, L.: furor invaserat improbis.—To take hold of, undertake, attempt: Martem clipeis, V.— To assail with words, accost: continuo invadit, V.: alqm minaciter, Ta.: consules, cur, etc., Ta.

    Latin-English dictionary > in-vādō

  • 5 alea

    ālĕa, ae, f. [of uncer. origin; Curtius asserts an obscure connection with the words for bone; Sanscr. asthi; Zend, açti; Gr. osteon; Lat. os (ossis)].
    I.
    A game with dice, and in gen., a game of hazard or chance. There were among the Romans two kinds of dice, tesserae and tali, Cic. Sen. 16, 58. The tesserae had six sides, which were marked with I. II. III. IV. V. VI.; the tali were rounded on two sides, and marked only on the other four. Upon one side there was one point, unio, an ace, like the ace on cards, called canis; on the opp. side, six points called senio, six, sice; on the two other sides, three and four points, ternio and quaternio. In playing, four tali were used, but only three tesserae. They were put into a box made in the form of a tower, with a strait neck, and wider below than above, called fritillus, turris, turricula, etc. This box was shaken, and the dice were thrown upon the gaming-board. The highest or most fortunate throw, called Venus, jactus Venereus or basilicus, was, of the tesserae, three sixes, and of the tali when they all came out with different numbers. The worst or lowest throw, called jactus pessimus or damnosus, canis or canicula, was, of the tesserae, three aces, and of the tali when they were all the same. The other throws were valued acc. to the numbers. When one of the tali fell upon the end (in caput) it was said rectus cadere, or assistere, Cic. Fin. 3, 16, 54, and the throw was repeated. While throwing the dice, it was customary for a person to express his wishes, to repeat the name of his mistress, and the like. Games of chance were prohibited by the Lex Titia et Publicia et Cornelia (cf. Hor. C. 3, 24, 58), except in the month of December, during the Saturnalia, Mart. 4, 14, 7; 5, 85; 14, 1; Suet. Aug. 71; Dig. 11, 5. The character of gamesters, aleatores or aleones, was held as infamous in the time of Cicero, cf. Cic. Cat. 2, 5, 10; id. Phil. 2, 23, although there was much playing with aleae, and old men were esp. fond of this game, because it required little physical exertion, Cic. Sen. 16, 58; Suet. Aug. 71; Juv. 14, 4; cf.

    Jahn,

    Ov. Tr. 2, 471; Rupert. ad Tac. G. 24, 5:

    provocat me in aleam, ut ego ludam,

    Plaut. Curc. 2, 3, 75.—Ludere aleā or aleam, also sometimes in aleā:

    in foro aleā ludere,

    Cic. Phil. 2, 23, 56; Dig. 11, 5, 1: ludit assidue aleam, Poët. ap. Suet. Aug. 70:

    aleam studiosissime lusit,

    Suet. Claud. 33; so id. Ner. 30; Juv. 8, 10:

    repetitio ejus, quod in aleā lusum est,

    Dig. 11, 5, 4.—Hence, in aleā aliquid perdere, Cic. Phil. 2, 13:

    exercere aleam,

    Tac. G. 24:

    indulgere aleae,

    Suet. Aug. 70:

    oblectare se aleā,

    id. Dom. 21:

    prosperiore aleā uti,

    to play fortunately, id. Calig. 41.— Trop.: Jacta alea esto, Let the die be cast! Let the game be ventured! the memorable exclamation of Cæsar when, at the Rubicon, after long hesitation, he finally decided to march to Rome, Suet. Caes. 32, ubi v. Casaub. and Ruhnk.—
    II.
    Transf., any thing uncertain or contingent, an accident, chance, hazard, venture, risk:

    alea domini vitae ac rei familiaris,

    Varr. R. R. 1, 4:

    sequentes non aleam, sed rationem aliquam,

    id. ib. 1, 18:

    aleam inesse hostiis deligendis,

    Cic. Div. 2, 15:

    dare summam rerum in aleam,

    to risk, Liv. 42, 59:

    in dubiam imperii servitiique aleam ire,

    fortune, chance, id. 1, 23:

    alea belli,

    id. 37, 36:

    talibus admissis alea grandis inest,

    Ov. A. A. 1, 376:

    periculosae plenum opus aleae,

    Hor. C. 2, 1, 6: M. Tullius extra omnem ingenii aleam positus, raised above all doubt of his talents, Plin. praef. § 7: emere aleam, in the Pandects, to purchase any thing uncertain, contingent, e. g. a draught of fishes, Dig. 18, 1, 8; so ib. 18, 4, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > alea

  • 6 contingo

    1.
    con-tingo, tĭgi, tactum, 3, v. a. and n. [tango], to touch on all sides. to touch, take hold of, seize (very freq. in all periods and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    facile cibum terrestrem rostris,

    Cic. N. D. 2, 47, 122:

    funem manu,

    Verg. A. 2, 239; cf. Ov. M. 2, 151:

    munera Cerealia dextrā,

    id. ib. 11, 122:

    undas pede,

    id. ib. 2, 457:

    focos ore tremente,

    id. Tr. 1, 3, 44:

    terram osculo,

    Liv. 1, 56, 12:

    ora nati sacro medicamine,

    Ov. M. 2, 123; cf. id. ib. 14, 607:

    montes suo igni (sol),

    Lucr. 4, 407; cf. Cat. 64, 408, and Suet. Ner. 6:

    cibos sale modico,

    to sprinkle, Cels. 2, 24: sidera comā ( poet. designation for a very great height), Ov. F. 3, 34; cf.:

    nubes aërio vertice (Taurus),

    Tib. 1, 7, 15: summa sidera plantis, to reach the stars (a poet. designation of great prosperity), Prop. 1, 8, 43:

    mitem taurum,

    Ov. M. 2, 860; cf. id. ib. 8, 423:

    glebam,

    id. ib. 11, 111:

    paene terram (luna),

    Cic. Div. 2, 43, 91:

    caules (vitis),

    id. N. D. 2, 47, 120:

    dextras consulum (as a friendly greeting or congratulation),

    Liv. 28, 9, 6; so,

    manum,

    Vell. 2, 104, 5; 2, 107, 4.—
    B.
    With partic. access. ideas.
    1.
    To eat, partake of, taste ( poet.):

    neque illinc Audeat esuriens dominus contingere granum,

    Hor. S. 2, 3, 113:

    cibos ore,

    Ov. M. 5, 531:

    aquas,

    id. ib. 15, 281:

    fontem,

    id. ib. 3, 409.—
    2.
    To touch impurely (very rare):

    corpus corpore,

    Plaut. Am. 2, 2, 204.—
    3.
    To touch, i. e. to be near, neighboring, or contiguous, to border upon, to reach, extend to; with acc., dat., or inter se; with acc.:

    Helvi, qui fines Arvernorum contingunt,

    Caes. B. G. 7, 7 fin.:

    turri adactā et contingente vallum,

    id. ib. 5, 43; cf.:

    in saltu Vescino Falernum contingente agrum,

    Liv. 10, 21, 8:

    praesidium coloniarum Illyricum contingentium,

    Suet. Aug. 25. —With dat.:

    ut radices montis ex utrāque parte ripae fluminis contingant,

    Caes. B. G. 1, 38.—With inter se:

    ut (milites) contingant inter se atque omnem munitionem expleant,

    Caes. B. C. 1, 21; cf. id. B. G. 7, 23.—
    4.
    With the idea of motion, to reach something by moving, to attain to, reach, come to, arrive at, meet with, etc. (mostly poet.); with acc.:

    optatam metam cursu,

    Hor. A. P. 412:

    Ephyren pennis,

    Ov. M. 7, 392:

    Italiam,

    Verg. A. 5, 18:

    fines Illyricos,

    Ov. M. 4, 568:

    Creten,

    id. ib. 8, 100:

    Cadmeïda arcem,

    id. ib. 6, 217:

    rapidas Phasidos undas,

    id. ib. 7, 6:

    auras,

    to come into the air, id. ib. 15, 416 al.:

    avem ferro,

    to hit, Verg. A. 5, 509; cf. Ov M. 8, 351: ullum mortalem (vox mea), id. id. 2, 578; cf.

    thus aures,

    id. ib. 1, 211; and aures fando, with the acc. and inf., id. ib. 15, 497: aevi florem, to come to or reach the flower of age, Lucr. 1, 565.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to touch, to seize upon, affect (rare). multitudo agrestium, quos in aliquā suā fortunā publica quoque contingebat cura, Liv. 22, 10, 8:

    contactus nullis ante cupidinibus,

    Prop. 1, 1, 2:

    quam me manifesta libido contigit!

    Ov. M. 9, 484: animum curā. Val. Fl. 7, 173; cf.:

    aliquem (curā), contacti simili sorte,

    Ov. Tr. 3, 4, 78. —Far more freq.,
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 2.) To touch with pollution, to pollute, stain, defile, etc.; so generally in part. perf. (as a verb. finit. the kindr. contamino was in use):

    (Gallos) contactos eo scelere velut injectā rabie ad arma ituros,

    Liv. 21, 48, 3; so,

    contacta civitas rabie duorum juvenum,

    id. 4, 9, 10:

    omnes eā violatione templi,

    id. 29, 8, 11 (for which id. 29, 18, 8:

    nefandà praedā se ipsos ac domos contaminare suas): plebs regiā praedā,

    id. 2, 5, 2; cf. id. 4, 15, 8:

    equi candidi et nullo mortali opere contacti,

    Tac. G. 10: dies (sc. Alliensis) religione, [p. 450] Liv. 6, 28, 6:

    pectora vitiis,

    Tac. Or. 12.—Once absol.:

    contactus ensis,

    Sen. Hippol. 714.—
    2.
    (Acc. to I. B. 3.) With aliquem aliquā re or only aliquem, to be connected with or related to, to concern:

    ut quisque tam foede interemptos aut propinquitate aut amicitiā contingebat,

    Liv. 25, 8, 2:

    aliquem sanguine ac genere,

    id. 45, 7, 3; 24, 22, 14:

    aliquem artissimo gradu,

    Suet. Aug. 4:

    domum Caesarum nullo gradu,

    id. Galb. 2; cf. absol.:

    deos (i. e. Maecenatem et Augustum) quoniam propius contingis,

    have more ready access to the great, Hor. S. 2, 6, 52:

    Sabinum modico usu,

    to have little intercourse with, Tac. A. 4, 68:

    multis in Italiā contactis gentibus Punici belli societate,

    Liv. 31, 8, 11; cf.:

    si crĭmine contingantur,

    have part in, Dig. 11, 4, 1:

    haec consultatio Romanos nihil contingit,

    concerns not, Liv. 34, 22, 12; cf.:

    quae (causa) nihil eo facto contingitur,

    id. 40, 14, 9.—
    3.
    (Acc. to I. B. 4.) To attain to, reach, arrive at something, to come to (very rare):

    quam regionem cum superavit animus naturamque sui similem contigit et agnovit,

    Cic. Tusc. 1, 19, 43.—
    b.
    With and without dat. of person; of occurrences, to happen to one, to befall, fall to one's lot, to succeed in, obtain a thing; and absol., to happen, fall to, turn out, come to pass (so most freq. in all perr. and species of composition; in gen., of favorable, but sometimes of indifferent, or even adverse occurrences).
    (α).
    With dat.:

    cui tam subito tot contigerint commoda,

    Ter. Eun. 5, 8, 3:

    haec tot propter me gaudia illi contigisse laetor,

    id. Hec. 5, 3, 35:

    quod isti (Crasso) contigit uni,

    Cic. de Or. 2, 56, 228; 1, 35, 164; id. Off. 1, 43, 153; id. Fam. 5, 21, 1; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 1; Caes. B. G. 1, 43; Quint. 10, 1, 115; 12, 11, 29; Suet. Caes. 35; id. Calig. 3, 10 et saep.; Ov. M. 3, 321; 11, 268; 15, 443; Hor. Ep. 1, 2, 46; 1, 4, 10; 1, 17, 9 et saep.:

    cum tanto plura bene dicendi exempla supersint quam illis contigerunt,

    Quint. 10, 2, 28: quam mihi maxime hic hodie contigerit malum, Enn. ap. Non. p. 268, 12:

    quod (sc. servitus) potentibus populis saepe contigit,

    Cic. Tusc. 5, 6, 15; id. Cat. 1, 7, 16:

    cum miseri animi essent, quod plerisque contingeret,

    id. N. D. 1, 11, 27; id. Phil. 14, 8, 24; id. Fam. 5, 16, 5; id. Sen. 19, 71; id. Off. 2, 14, 50; 2, 19, 65; id. Fam. 11, 16, 2 al.: quoties ipsi testatori aliquid contingit, a misfortune befalls, etc., Dig. 28, 3, 6:

    si quid ei humanitus contigerit,

    ib. 34, 4, 30 fin. (cf. ib. § 2: sive in viā aliquid mihi humanitus acciderit, and v. 2. accido, II. B.).— Impers. with inf.:

    non cuivis homini contingit adire Corinthum,

    Hor. Ep. 1, 17, 36:

    mihi Romae nutriri atque doceri,

    id. ib. 2, 2, 41:

    mihi recusare principatum,

    Vell. 2, 124, 2:

    mihi cognoscere (eos),

    Quint. 12, 11, 3; 1, 1, 11; 5, 7, 25; 6, 1, 4 al.—And, at the same time, a dat. of the predicate (post-class. and rare):

    quo tempore mihi fratrique meo destinari praetoribus contigit,

    Vell. 2, 124, 4:

    maximo tibi et civi et duci evadere contigit,

    Val. Max. 5, 4, ext. 2 (in Ov. M. 11, 220, the better read. is nepotem); cf. Haase in Reisig. Lect. p. 794 sq.—With ut:

    volo hoc oratori contingat, ut, etc.,

    Cic. Brut. 84, 290; id. Off. 1, 1, 3; id. Phil. 5, 18, 49; Quint. 11, 2, 51 al. —
    (β).
    With acc. (very rare):

    sors Tyrrhenum contigit,

    fell upon Tyrrhenus, Vell. 1, 1 fin.:

    Italiam palma frugum,

    Plin. 18, 11, 29, § 109.—
    (γ).
    Absol. (very freq.):

    hanc mi expetivi, contigit,

    Ter. And. 4, 2, 13:

    magis adeo id facilitate quam aliā ullā culpā meā contigit,

    Cic. de Or. 2, 4, 15:

    quod si nulla contingit excusatio,

    Quint. 11, 1, 81:

    ubi quid melius contingit et unctius,

    Hor. Ep. 1, 15, 44 et saep.—With abl.:

    quia memoria atque actio naturā non arte contingant,

    Quint. 3, 3, 4; so id. 1, 1, 33; 2, 2, 11 al.—With ex:

    gratia, quae continget ex sermone puro atque dilucido,

    Quint. 11, 1, 53; so id. 8, 3, 70:

    ex eādem brassicā contingunt aestivi autumnalesque cauliculi,

    arise, spring, Plin. 19, 8, 41, § 138 al.:

    nihil horum nisi in complexu loquendi serieque contingit,

    Quint. 1, 5, 3.—With inf.:

    fingere cinctutis non exaudita Cethegis Continget,

    Hor. A. P. 51; Quint. 1, 1, 11; 5, 7, 25:

    concitare invidiam, etc.... liberius in peroratione contingit,

    id. 6, 1, 14.—With ut:

    quod nunquam opinatus fui... id contigit, ut salvi poteremur domi,

    Plaut. Am. 1, 1, 32; so Quint. 4, 1, 7; 9, 3, 72; 11, 2, 39.
    2.
    con-tingo ( - tinguo), ĕre, v. a., to wet, moisten (perh. only in Lucr. and Verg.).
    I.
    Lit.:

    oras, pocula circum mellis liquore,

    Lucr. 1, 938:

    semina rerum colore,

    id. 2, 755:

    lac parco sale,

    to sprinkle, Verg. G. 3, 403:

    tonsum corpus amurcā,

    id. ib. 3, 448. —
    II.
    Trop.:

    musaeo contingens cuncta lepore,

    Lucr. 1, 934 and 947; 4, 9 and 22.

    Lewis & Short latin dictionary > contingo

  • 7 continguo

    1.
    con-tingo, tĭgi, tactum, 3, v. a. and n. [tango], to touch on all sides. to touch, take hold of, seize (very freq. in all periods and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    facile cibum terrestrem rostris,

    Cic. N. D. 2, 47, 122:

    funem manu,

    Verg. A. 2, 239; cf. Ov. M. 2, 151:

    munera Cerealia dextrā,

    id. ib. 11, 122:

    undas pede,

    id. ib. 2, 457:

    focos ore tremente,

    id. Tr. 1, 3, 44:

    terram osculo,

    Liv. 1, 56, 12:

    ora nati sacro medicamine,

    Ov. M. 2, 123; cf. id. ib. 14, 607:

    montes suo igni (sol),

    Lucr. 4, 407; cf. Cat. 64, 408, and Suet. Ner. 6:

    cibos sale modico,

    to sprinkle, Cels. 2, 24: sidera comā ( poet. designation for a very great height), Ov. F. 3, 34; cf.:

    nubes aërio vertice (Taurus),

    Tib. 1, 7, 15: summa sidera plantis, to reach the stars (a poet. designation of great prosperity), Prop. 1, 8, 43:

    mitem taurum,

    Ov. M. 2, 860; cf. id. ib. 8, 423:

    glebam,

    id. ib. 11, 111:

    paene terram (luna),

    Cic. Div. 2, 43, 91:

    caules (vitis),

    id. N. D. 2, 47, 120:

    dextras consulum (as a friendly greeting or congratulation),

    Liv. 28, 9, 6; so,

    manum,

    Vell. 2, 104, 5; 2, 107, 4.—
    B.
    With partic. access. ideas.
    1.
    To eat, partake of, taste ( poet.):

    neque illinc Audeat esuriens dominus contingere granum,

    Hor. S. 2, 3, 113:

    cibos ore,

    Ov. M. 5, 531:

    aquas,

    id. ib. 15, 281:

    fontem,

    id. ib. 3, 409.—
    2.
    To touch impurely (very rare):

    corpus corpore,

    Plaut. Am. 2, 2, 204.—
    3.
    To touch, i. e. to be near, neighboring, or contiguous, to border upon, to reach, extend to; with acc., dat., or inter se; with acc.:

    Helvi, qui fines Arvernorum contingunt,

    Caes. B. G. 7, 7 fin.:

    turri adactā et contingente vallum,

    id. ib. 5, 43; cf.:

    in saltu Vescino Falernum contingente agrum,

    Liv. 10, 21, 8:

    praesidium coloniarum Illyricum contingentium,

    Suet. Aug. 25. —With dat.:

    ut radices montis ex utrāque parte ripae fluminis contingant,

    Caes. B. G. 1, 38.—With inter se:

    ut (milites) contingant inter se atque omnem munitionem expleant,

    Caes. B. C. 1, 21; cf. id. B. G. 7, 23.—
    4.
    With the idea of motion, to reach something by moving, to attain to, reach, come to, arrive at, meet with, etc. (mostly poet.); with acc.:

    optatam metam cursu,

    Hor. A. P. 412:

    Ephyren pennis,

    Ov. M. 7, 392:

    Italiam,

    Verg. A. 5, 18:

    fines Illyricos,

    Ov. M. 4, 568:

    Creten,

    id. ib. 8, 100:

    Cadmeïda arcem,

    id. ib. 6, 217:

    rapidas Phasidos undas,

    id. ib. 7, 6:

    auras,

    to come into the air, id. ib. 15, 416 al.:

    avem ferro,

    to hit, Verg. A. 5, 509; cf. Ov M. 8, 351: ullum mortalem (vox mea), id. id. 2, 578; cf.

    thus aures,

    id. ib. 1, 211; and aures fando, with the acc. and inf., id. ib. 15, 497: aevi florem, to come to or reach the flower of age, Lucr. 1, 565.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to touch, to seize upon, affect (rare). multitudo agrestium, quos in aliquā suā fortunā publica quoque contingebat cura, Liv. 22, 10, 8:

    contactus nullis ante cupidinibus,

    Prop. 1, 1, 2:

    quam me manifesta libido contigit!

    Ov. M. 9, 484: animum curā. Val. Fl. 7, 173; cf.:

    aliquem (curā), contacti simili sorte,

    Ov. Tr. 3, 4, 78. —Far more freq.,
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 2.) To touch with pollution, to pollute, stain, defile, etc.; so generally in part. perf. (as a verb. finit. the kindr. contamino was in use):

    (Gallos) contactos eo scelere velut injectā rabie ad arma ituros,

    Liv. 21, 48, 3; so,

    contacta civitas rabie duorum juvenum,

    id. 4, 9, 10:

    omnes eā violatione templi,

    id. 29, 8, 11 (for which id. 29, 18, 8:

    nefandà praedā se ipsos ac domos contaminare suas): plebs regiā praedā,

    id. 2, 5, 2; cf. id. 4, 15, 8:

    equi candidi et nullo mortali opere contacti,

    Tac. G. 10: dies (sc. Alliensis) religione, [p. 450] Liv. 6, 28, 6:

    pectora vitiis,

    Tac. Or. 12.—Once absol.:

    contactus ensis,

    Sen. Hippol. 714.—
    2.
    (Acc. to I. B. 3.) With aliquem aliquā re or only aliquem, to be connected with or related to, to concern:

    ut quisque tam foede interemptos aut propinquitate aut amicitiā contingebat,

    Liv. 25, 8, 2:

    aliquem sanguine ac genere,

    id. 45, 7, 3; 24, 22, 14:

    aliquem artissimo gradu,

    Suet. Aug. 4:

    domum Caesarum nullo gradu,

    id. Galb. 2; cf. absol.:

    deos (i. e. Maecenatem et Augustum) quoniam propius contingis,

    have more ready access to the great, Hor. S. 2, 6, 52:

    Sabinum modico usu,

    to have little intercourse with, Tac. A. 4, 68:

    multis in Italiā contactis gentibus Punici belli societate,

    Liv. 31, 8, 11; cf.:

    si crĭmine contingantur,

    have part in, Dig. 11, 4, 1:

    haec consultatio Romanos nihil contingit,

    concerns not, Liv. 34, 22, 12; cf.:

    quae (causa) nihil eo facto contingitur,

    id. 40, 14, 9.—
    3.
    (Acc. to I. B. 4.) To attain to, reach, arrive at something, to come to (very rare):

    quam regionem cum superavit animus naturamque sui similem contigit et agnovit,

    Cic. Tusc. 1, 19, 43.—
    b.
    With and without dat. of person; of occurrences, to happen to one, to befall, fall to one's lot, to succeed in, obtain a thing; and absol., to happen, fall to, turn out, come to pass (so most freq. in all perr. and species of composition; in gen., of favorable, but sometimes of indifferent, or even adverse occurrences).
    (α).
    With dat.:

    cui tam subito tot contigerint commoda,

    Ter. Eun. 5, 8, 3:

    haec tot propter me gaudia illi contigisse laetor,

    id. Hec. 5, 3, 35:

    quod isti (Crasso) contigit uni,

    Cic. de Or. 2, 56, 228; 1, 35, 164; id. Off. 1, 43, 153; id. Fam. 5, 21, 1; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 1; Caes. B. G. 1, 43; Quint. 10, 1, 115; 12, 11, 29; Suet. Caes. 35; id. Calig. 3, 10 et saep.; Ov. M. 3, 321; 11, 268; 15, 443; Hor. Ep. 1, 2, 46; 1, 4, 10; 1, 17, 9 et saep.:

    cum tanto plura bene dicendi exempla supersint quam illis contigerunt,

    Quint. 10, 2, 28: quam mihi maxime hic hodie contigerit malum, Enn. ap. Non. p. 268, 12:

    quod (sc. servitus) potentibus populis saepe contigit,

    Cic. Tusc. 5, 6, 15; id. Cat. 1, 7, 16:

    cum miseri animi essent, quod plerisque contingeret,

    id. N. D. 1, 11, 27; id. Phil. 14, 8, 24; id. Fam. 5, 16, 5; id. Sen. 19, 71; id. Off. 2, 14, 50; 2, 19, 65; id. Fam. 11, 16, 2 al.: quoties ipsi testatori aliquid contingit, a misfortune befalls, etc., Dig. 28, 3, 6:

    si quid ei humanitus contigerit,

    ib. 34, 4, 30 fin. (cf. ib. § 2: sive in viā aliquid mihi humanitus acciderit, and v. 2. accido, II. B.).— Impers. with inf.:

    non cuivis homini contingit adire Corinthum,

    Hor. Ep. 1, 17, 36:

    mihi Romae nutriri atque doceri,

    id. ib. 2, 2, 41:

    mihi recusare principatum,

    Vell. 2, 124, 2:

    mihi cognoscere (eos),

    Quint. 12, 11, 3; 1, 1, 11; 5, 7, 25; 6, 1, 4 al.—And, at the same time, a dat. of the predicate (post-class. and rare):

    quo tempore mihi fratrique meo destinari praetoribus contigit,

    Vell. 2, 124, 4:

    maximo tibi et civi et duci evadere contigit,

    Val. Max. 5, 4, ext. 2 (in Ov. M. 11, 220, the better read. is nepotem); cf. Haase in Reisig. Lect. p. 794 sq.—With ut:

    volo hoc oratori contingat, ut, etc.,

    Cic. Brut. 84, 290; id. Off. 1, 1, 3; id. Phil. 5, 18, 49; Quint. 11, 2, 51 al. —
    (β).
    With acc. (very rare):

    sors Tyrrhenum contigit,

    fell upon Tyrrhenus, Vell. 1, 1 fin.:

    Italiam palma frugum,

    Plin. 18, 11, 29, § 109.—
    (γ).
    Absol. (very freq.):

    hanc mi expetivi, contigit,

    Ter. And. 4, 2, 13:

    magis adeo id facilitate quam aliā ullā culpā meā contigit,

    Cic. de Or. 2, 4, 15:

    quod si nulla contingit excusatio,

    Quint. 11, 1, 81:

    ubi quid melius contingit et unctius,

    Hor. Ep. 1, 15, 44 et saep.—With abl.:

    quia memoria atque actio naturā non arte contingant,

    Quint. 3, 3, 4; so id. 1, 1, 33; 2, 2, 11 al.—With ex:

    gratia, quae continget ex sermone puro atque dilucido,

    Quint. 11, 1, 53; so id. 8, 3, 70:

    ex eādem brassicā contingunt aestivi autumnalesque cauliculi,

    arise, spring, Plin. 19, 8, 41, § 138 al.:

    nihil horum nisi in complexu loquendi serieque contingit,

    Quint. 1, 5, 3.—With inf.:

    fingere cinctutis non exaudita Cethegis Continget,

    Hor. A. P. 51; Quint. 1, 1, 11; 5, 7, 25:

    concitare invidiam, etc.... liberius in peroratione contingit,

    id. 6, 1, 14.—With ut:

    quod nunquam opinatus fui... id contigit, ut salvi poteremur domi,

    Plaut. Am. 1, 1, 32; so Quint. 4, 1, 7; 9, 3, 72; 11, 2, 39.
    2.
    con-tingo ( - tinguo), ĕre, v. a., to wet, moisten (perh. only in Lucr. and Verg.).
    I.
    Lit.:

    oras, pocula circum mellis liquore,

    Lucr. 1, 938:

    semina rerum colore,

    id. 2, 755:

    lac parco sale,

    to sprinkle, Verg. G. 3, 403:

    tonsum corpus amurcā,

    id. ib. 3, 448. —
    II.
    Trop.:

    musaeo contingens cuncta lepore,

    Lucr. 1, 934 and 947; 4, 9 and 22.

    Lewis & Short latin dictionary > continguo

  • 8 collum

        collum ī, n    the neck: in collum invasit, fell upon the neck: collo dare bracchia circum, V.: maternum, O.: complecti lacertis, O.: poenam collo sustinere: colla fovet, i. e. rests, V.: in laqueum inserere: laqueo pressisse, H.: aptare vincula collo, O.: colla servitio adsuescere, V.: caput et collum petere, to strike at vital parts: cameli adiuvantur proceritate collorum: sibila colla attollens (serpens), V. — Fig.: eripe turpi Colla iugo, H.: obtorto collo ad subsellia reducere: alcui collum torquere, drag to prison, L.: posuit collum in Pulvere Teucro, i. e. fell, H.—The neck (of a flask or bottle), Ph.; (of the poppy), V.
    * * *
    neck; throat; head and neck; severed head; upper stem (flower); mountain ridge

    Latin-English dictionary > collum

  • 9 eidus

    Īdus (often eidus, v. Inscr. Orell. 42), ŭum, f. [acc. to Macr. S. 1, 15, from the Etrusc. ‡ iduo, to divide; hence, qs. the divided or half month; but prob. Sanscr. root, indh-, idh-, to kindle, lighten; indu, moon; prop. the days of light, of the moon], one of the three days in each month from which the other days were reckoned in the Roman calendar, the Ides; it fell upon the fifteenth day of March, May, July, and October; upon the thirteenth day in the remaining months (cf.:

    Kalendae, Nonae): res ante idus acta sic est: nam haec idibus mane scripsi,

    Cic. Fam. 1, 1, 3:

    duas epistulas accepi postridie idus, alteram eo die datam, alteram idibus,

    id. Att. 15, 17, 1: haec S. C. [p. 879] perscribuntur a. d. VIII. idus Januarias, Caes. B. C. 1, 5, 4:

    omnia licet concurrant: idus Martiae consolantur,

    Cic. Att. 14, 4, 2; cf.:

    stulta jam iduum Martiarum est consolatio,

    id. ib. 15, 4, 2:

    si quid vellent, a. d. idus Apr. reverterentur,

    Caes. B. G. 1, 7 fin.:

    iduum Septembrium dies,

    Tac. A. 2, 32:

    postero iduum dierum,

    id. H. 1, 26.—The ides were sacred to Jupiter, Varr. ap. Macr. S. 1, 14; cf.

    idulis.—Interest was paid on the ides: fenerator Alphius, Jam jam futurus rusticus, Omnem redegit idibus pecuniam, Quaerit Kalendis ponere,

    Hor. Epod. 2, 69:

    diem pecuniae Idus Novembres esse,

    Cic. Att. 10, 5, 3:

    jam vel sibi habeat nummos, modo numeret Idibus,

    id. ib. 14, 20, 2:

    praetermitto ruinas fortunarum tuarum, quas omnes impendere tibi proximis Idibus senties,

    id. Cat. 1, 6, 14.—The payment of school-money at the ides is referred to in:

    (pueri) Ibant octonis referentes idibus aera,

    Hor. S. 1, 6, 75; v. Orell. ed h. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > eidus

  • 10 Idus

    Īdus (often eidus, v. Inscr. Orell. 42), ŭum, f. [acc. to Macr. S. 1, 15, from the Etrusc. ‡ iduo, to divide; hence, qs. the divided or half month; but prob. Sanscr. root, indh-, idh-, to kindle, lighten; indu, moon; prop. the days of light, of the moon], one of the three days in each month from which the other days were reckoned in the Roman calendar, the Ides; it fell upon the fifteenth day of March, May, July, and October; upon the thirteenth day in the remaining months (cf.:

    Kalendae, Nonae): res ante idus acta sic est: nam haec idibus mane scripsi,

    Cic. Fam. 1, 1, 3:

    duas epistulas accepi postridie idus, alteram eo die datam, alteram idibus,

    id. Att. 15, 17, 1: haec S. C. [p. 879] perscribuntur a. d. VIII. idus Januarias, Caes. B. C. 1, 5, 4:

    omnia licet concurrant: idus Martiae consolantur,

    Cic. Att. 14, 4, 2; cf.:

    stulta jam iduum Martiarum est consolatio,

    id. ib. 15, 4, 2:

    si quid vellent, a. d. idus Apr. reverterentur,

    Caes. B. G. 1, 7 fin.:

    iduum Septembrium dies,

    Tac. A. 2, 32:

    postero iduum dierum,

    id. H. 1, 26.—The ides were sacred to Jupiter, Varr. ap. Macr. S. 1, 14; cf.

    idulis.—Interest was paid on the ides: fenerator Alphius, Jam jam futurus rusticus, Omnem redegit idibus pecuniam, Quaerit Kalendis ponere,

    Hor. Epod. 2, 69:

    diem pecuniae Idus Novembres esse,

    Cic. Att. 10, 5, 3:

    jam vel sibi habeat nummos, modo numeret Idibus,

    id. ib. 14, 20, 2:

    praetermitto ruinas fortunarum tuarum, quas omnes impendere tibi proximis Idibus senties,

    id. Cat. 1, 6, 14.—The payment of school-money at the ides is referred to in:

    (pueri) Ibant octonis referentes idibus aera,

    Hor. S. 1, 6, 75; v. Orell. ed h. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Idus

  • 11 de-errō

        de-errō āvī, āre,    to wander away, go astray, lose the way: in itinere: caper deerraverat, V.: sors deerrabat ad parum idoneos, fell upon improper persons, Ta.

    Latin-English dictionary > de-errō

  • 12 collum

    collum, i, n. (ante-class. access. form collus, i, m., Naev., Cato, Lucil., Att., Caecil., Varr. ap. Non. p. 200, 14 sq.; Plaut. Capt. 2, 2, 107; 4, 3, 2; and, acc. to Non. l. l., also id. Am. 1, 1, 289:

    nec collos mihi Calvus persuaserit,

    Quint. 1, 6, 42; Front. Ep. ad M. [p. 369] Caes. 2, 16) [cf. Germ. Hals].
    I.
    Prop., the neck, of men and animals:

    accipite si vultis hoc onus in vostros collos, Cato, l.l.: anseris, Lucil. l.l.: pavonis, Varr. l. l.: columbarum,

    Lucr. 2, 802; cf. Cic. Ac. 2, 7, 19; id. N. D. 2, 47, 122 al.:

    in collum invasit,

    fell upon the neck, id. Phil. 2, 31, 77: amplexu petebat, Cael. ap. Quint. 4, 2, 124:

    pendentia bracchia collo,

    Tib. 3, 6, 45; Verg. A. 1, 715:

    collo dare bracchia circum,

    id. ib. 6, 700:

    implicuit materno bracchia collo,

    Ov. M. 1, 762:

    colloque infusa mariti,

    id. ib. 11, 386; cf. id. ib. 14, 585:

    cingere colla lacertis,

    id. A. A. 2, 457:

    complecti lacertis,

    id. M. 10, 407:

    captare lacertis,

    id. H. 8, 93:

    adducere lacertis,

    id. M. 6, 625 et saep.:

    avaritiae poenam collo et cervicibus suis sustinere,

    Cic. Verr. 2, 5, 42, § 108:

    conjecta vincula collo,

    Ov. Tr. 4, 1, 83:

    collum in laqueum inserere,

    Cic. Verr. 2, 4, 17, § 37; cf. Hor. Ep. 1, 16, 37:

    monstri angere,

    Stat. Th. 4, 827:

    aptare vincula collo,

    Ov. M. 10, 381:

    colla assuescere servitio,

    Verg. G. 3, 167:

    tonsori committere,

    Cic. Tusc. 5, 20, 58.—Hence,
    2.
    In partic.
    a.
    As a symbol of servitude:

    dare colla triumpho,

    Prop. 2 (3), 10, 15:

    eripe turpi Colla jugo,

    Hor. S. 2, 7, 92.—
    b.
    (As in Engl., it costs him his neck, etc.) A symbol of life:

    actum'st de collo meo,

    Plaut. Trin. 2, 4, 194; cf.:

    posuit collum in Pulvere Teucro,

    Hor. C. 4, 6, 11.—
    c.
    Collum torquere, obtorquere, obstringere alicui, legal t. t., to seize by the neck and drag before a tribunal or to prison:

    priusquam obtorto collo ad praetorem trahor,

    Plaut. Poen. 3, 5, 45 (cf.:

    obtortā gulā de convivio in vincla abripi jussit,

    Cic. Verr. 2, 4, 10, § 24); Plaut. Curc. 5, 3, 15; Liv. 4, 53, 8.—
    II.
    Meton., of the neck of a flask, bottle, Cato, R. R. 88, 1; Phaedr. 1, 26, 10; Plin. 17, 21, 35, § 161; 28, 11, 48, § 174.—Of the poppy, Verg. A. 9, 436.—Of the middle part of Mount Parnassus, Stat. Th. 9, 643.

    Lewis & Short latin dictionary > collum

  • 13 deerro

    dĕ-erro (in the poets dissyllabic, Lucr. 1, 711; Verg. E. 7, 7 al.), āvi, ātum, 1, v. n., to wander away, stray, go astray, go the wrong way, lose one's way (rare, but class.).
    I.
    Lit.:

    deerrare a patre,

    Plaut. Men. 5, 9, 54 (for which aberrare a patre, id. ib. prol. 31): qui in itinere deerravissent, * Cic. Ac. Fragm. ap. Lact. 6, 24;

    for which itinere,

    Quint. 10, 3, 29: vir gregis ipse caper deerraverat, * Verg. E. 7, 7:

    equi deerantes via,

    Sen. Hippol. 1070.—
    b.
    Of inanimate subjects, Lucr. 3, 873:

    jaculantium ictus deerraturos negant,

    Plin. 28, 8, 27, § 100:

    si potus cibusve in alienum deerravit tramitem,

    id. 11, 37, 66, § 176.—
    II.
    Trop., to err, stray, deviate:

    magnopere a vero,

    Lucr. 1, 712:

    ab eo quod coeperimus exponere,

    Auct. Her. 1, 9, 14:

    verbis,

    Quint. 12, 10, 64:

    significatione,

    id. 1, 5, 46:

    quia sors deerrabat ad parum idoneos,

    fell upon improper persons, Tac. A. 13, 29.— Pass. impers.:

    ubi semel recto deerratum est,

    Vell. 2, 3 fin.—Absol.:

    multos enim deerrasse memoria prodidit,

    Col. 1, 4, 6; Quint. 11, 2, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > deerro

  • 14 septimanarii

    septĭmānus, a, um, adj. [septem].
    I.
    Of or belonging to the number seven: Nonae, falling on the seventh day of the month (in March, May, July, and October;

    opp. quintanae, which fell upon the fifth day),

    Varr. L. L. 6, § 27 Müll.; Macr. S. 1, 14; Censor. de Die Nat. 20:

    feturae,

    born in the seventh month, Arn. 3, 105.—
    II.
    Subst.
    A.
    septĭmāni, ōrum, m., soldiers of the seventh legion, Plin. 3, 4, 5, § 36; Tac. H. 3, 25.—
    B.
    septĭmāna, ae, f., late Lat. for hebdomas, a week, Cod. Th. 15, 5, 5:

    die septimanarum,

    the Jewish feast of weeks, Vulg. 2 Macc. 12, 31.—Hence, septĭmā-nărĭi, = hebdomadarii, Reg. Bened. 35.

    Lewis & Short latin dictionary > septimanarii

  • 15 septimani

    septĭmānus, a, um, adj. [septem].
    I.
    Of or belonging to the number seven: Nonae, falling on the seventh day of the month (in March, May, July, and October;

    opp. quintanae, which fell upon the fifth day),

    Varr. L. L. 6, § 27 Müll.; Macr. S. 1, 14; Censor. de Die Nat. 20:

    feturae,

    born in the seventh month, Arn. 3, 105.—
    II.
    Subst.
    A.
    septĭmāni, ōrum, m., soldiers of the seventh legion, Plin. 3, 4, 5, § 36; Tac. H. 3, 25.—
    B.
    septĭmāna, ae, f., late Lat. for hebdomas, a week, Cod. Th. 15, 5, 5:

    die septimanarum,

    the Jewish feast of weeks, Vulg. 2 Macc. 12, 31.—Hence, septĭmā-nărĭi, = hebdomadarii, Reg. Bened. 35.

    Lewis & Short latin dictionary > septimani

  • 16 septimanus

    septĭmānus, a, um, adj. [septem].
    I.
    Of or belonging to the number seven: Nonae, falling on the seventh day of the month (in March, May, July, and October;

    opp. quintanae, which fell upon the fifth day),

    Varr. L. L. 6, § 27 Müll.; Macr. S. 1, 14; Censor. de Die Nat. 20:

    feturae,

    born in the seventh month, Arn. 3, 105.—
    II.
    Subst.
    A.
    septĭmāni, ōrum, m., soldiers of the seventh legion, Plin. 3, 4, 5, § 36; Tac. H. 3, 25.—
    B.
    septĭmāna, ae, f., late Lat. for hebdomas, a week, Cod. Th. 15, 5, 5:

    die septimanarum,

    the Jewish feast of weeks, Vulg. 2 Macc. 12, 31.—Hence, septĭmā-nărĭi, = hebdomadarii, Reg. Bened. 35.

    Lewis & Short latin dictionary > septimanus

  • 17 caecidi

    caedo, cĕcīdi (in MSS. freq. caecīdi, v. Neue, Formenl. 2, 460), caesum, 3, v. a. [root cīd- for scid-; cf. scindo; Gr. schizô].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    To cut, hew, lop, cut down, fell, cut off, cut to pieces: caesa abiegna trabes, Enn. ap. Cic. N. D. 3, 30, 75 (Trag. v. 281 Vahl.):

    frondem querneam caedito,

    Cato, R. R. 5, 8:

    arbores,

    Cic. Div. 2, 14, 33; Ov. M. 9, 230:

    robur,

    Cic. Div. 2, 41, 86; Ov. M. 8, 769:

    lignum,

    Plaut. Merc. 2, 3. 63: silvam, Varr ap. Non. p. 272, 5; Lucr. 5, 1265; Caes. B. G. 3, 29; Ov. M. 8, 329; Suet. Aug. 94 fin.; Pall. Mai, 4, 1:

    nemus,

    Ov. M. 2, 418; cf. id. ib. 1, 94; 9, 230; 9, 374;

    14, 535: harundinem,

    Dig. 7, 1, 59, § 2:

    arboris auctum,

    Lucr. 6, 167:

    comam vitis,

    Tib. 1, 7, 34:

    faenum,

    Col. 2, 18, 1:

    murus latius quam caederetur ruebat,

    Liv. 21, 11, 9:

    caesis montis fodisse medullis,

    Cat. 68, 111; so,

    caedi montis in marmora,

    Plin. 12, prooem. §

    2: lapis caedendus,

    Cic. Verr. 2, 1, 56, § 147:

    silicem,

    id. Div. 2, 41, 85:

    marmor,

    Dig. 24, 3, 7, § 13:

    toga rotunda et apte caesa,

    cut out, Quint. 11, 3, 139: caedunt securibus umida vina, with axes they cut out the wine (formerly liquid, now frozen), Verg. G. 3, 364: volutas, to carve or hollow out volutes, Vitr. 3, 3: tineae omnia caedunt, Lucil. ap. Non. p. 272, 14.—
    b.
    Prov.:

    ut vineta egomet caedam mea,

    i. e. carry my own hide to market, Hor. Ep. 2, 1, 220 (proverbium in eos dicitur, qui sibi volentes nocent, Schol. Crucq.; cf. Tib. 1, 2, 98; Verg. A. 5, 672).—
    c.
    Ruta caesa; v ruo, P. a.—
    2.
    In gen., to strike upon something, to knock at, to beat, strike, cudgel, etc.:

    ut lapidem ferro quom caedimus evolat ignis,

    strike upon with iron, Lucr. 6, 314:

    caedere januam saxis,

    Cic. Verr 2, 1, 27, § 69:

    silicem rostro,

    Liv. 41, 13, 1:

    vasa dolabris,

    Curt. 5, 6, 5:

    femur, pectus, frontem,

    Quint. 2, 12, 10; cf. id. 11, 3, 123 al.:

    verberibus,

    Plaut. Most. 5, 2, 45; so Ter. And. 1, 2, 28:

    pugnis,

    Plaut. Curc. 1, 3, [p. 262] 43:

    aliquem ex occulto,

    Ter. Eun. 4, 7, 17:

    at validis socios caedebant dentibus apri,

    they fell with their strong tusks upon their own party, Lucr. 5, 1325; cf. Plaut. Poen. 3, 3, 71:

    virgis ad necem caedi,

    Cic. Verr. 2, 3, 28, § 69; Hor. S. 1, 2, 42:

    populum saxis,

    id. ib. 2, 3, 128:

    ferulā aliquem,

    id. ib. 1, 3, 120:

    flagris,

    Quint. 6, 3, 25:

    aliquem loris,

    Cic. Phil. 8, 8, 24; Suet. Ner. 26; 49; id. Dom. 8:

    caeduntur (agrestes) inter potentium inimicitias,

    Sall. H. Fragm. 3, 61, 27 Dietsch:

    nudatos virgis,

    Liv. 2, 5, 8:

    hastilibus caedentes terga trepidantium,

    id. 35, 5, 10:

    servum sub furcā caesum medio egerat circo, i.e. ita ut simul caederet,

    id. 2, 36, 1.—
    b.
    Prov.:

    stimulos pugnis caedere,

    to kick against the pricks, to aggravate a danger by foolish resistance, Plaut. Truc. 4, 2, 55.—
    c.
    Trop.:

    in judicio testibus caeditur,

    is pressed, hard pushed, Cic. Q. Fr. 3, 3, 3.—
    B.
    Pregn.
    1.
    (Cf. cado, I. B. 2.) To strike mortally, to kill, murder:

    ille dies, quo Ti. Gracchus est caesus,

    Cic. Mil. 5, 14:

    P. Africanus de Tiberio Graccho responderat jure caesum videri,

    id. de Or. 2, 25, 106; id. Off. 2, 12, 43:

    caeso Argo,

    Ov. M. 2, 533; 5, 148; 12, 113; 12, 590; 12, 603; Suet. Caes. 76 al. — Poet., transf. to the blood shed in slaying:

    caeso sparsuros sanguine flammam,

    Verg. A. 11, 82.—Esp. freq.,
    b.
    In milit. lang., to slay a single enemy; or, when a hostile army as a whole is spoken of, to conquer with great slaughter, to cut to pieces, vanquish, destroy (cf. Oud., Wolf, and Baumg.Crus. upon Suet. Vesp. 4):

    exercitus caesus fususque,

    Cic. Phil. 14, 1, 1:

    Romani insecuti (hostem), caedentes spoliantesque caesos, castra regia diripiunt,

    Liv. 32, 12, 10; 2, 47, 9:

    infra arcem caesi captique multi mortales,

    id. 4, 61, 6; 22, 7, 2 and 9; Quint. 12, 10, 24; Suet. Aug. 21; 23; id. Vesp. 4:

    Indos,

    Curt. 9, 5, 19:

    passim obvios,

    id. 5, 6, 6:

    praesidium,

    id. 4, 5, 17:

    propugnatores reipublicae,

    Quint. 12, 10, 24:

    caesus (hostis) per calles saltusque vagando circumagatur,

    Liv. 44, 36, 10 Kreyss.:

    consulem exercitumque caesum,

    id. 22, 56, 2:

    legio-nes nostras cecidere,

    id. 7, 30, 14; so Nep. Dat. 6, 4; Tac. Agr. 18; Suet. Claud. 1.— And poet., the leader is put for the army:

    Pyrrhum et ingentem cecidit Antiochum Hannibalemque dirum,

    Hor. C. 3, 6, 36.—In poet. hypallage:

    caesi corporum acervi (for caesorum),

    Cat. 64, 359.—
    c.
    To slaughter animals, esp. for offerings, to kill, slay, sacrifice:

    caedit greges armentorum,

    Cic. Phil. 3, 12, 31:

    boves,

    Ov. M. 15, 141:

    deorum mentes caesis hostiis placare,

    Cic. Clu. 68, 194:

    caesis victimis,

    id. Att. 1, 13, 1; Liv. 8, 6, 11; 10, 7, 10; 45, 7, 1; Tac. A. 2, 75; Suet. Caes. 81; id. Calig. 14; id. Ner. 25; id. Oth. 8; id. Galb. 18; id. Claud. 25; Just. 11, 5, 6 al.; Verg. A. 5, 96; Hor. Epod. 2, 59; Ov.M.13, 637; Juv. 6, 48; 6, 447; 8, 156; 12, 3 al.: inter caesa et porrecta; v. porricio.—
    d.
    Hence, since security for a person was anciently given by the deposit of sheep belonging to him, which were slaughtered in case of forfeiture, leg. t. t.: pignus caedere (or concidere), to declare the for feiture of a security, to confiscate a pledge: non tibi illa sunt caedenda, si L. Crassum vis coërcere, Crass. ap. Cic. de Or. 3, 1, 4.—
    2.
    In mal. part. ( = concido; cf.:

    jam hoc, caede, concide: nonne vobis verba depromere videtur ad omne genus nequitiae accommodata?

    Cic. Verr. 2, 3, 66, § 155); Cat. 56, 7; Auct. Priap. 25, 10; Tert. Pall. 4.—
    II.
    Trop.: caedere sermones, a Grecism, acc. to Prisc. 18, p. 1118 P., = koptein ta rhêmata, to chop words, chat, talk, converse, Ter. Heaut. 2, 3, 1; cf. Non. p. 272, 13, and Prisc. p. 1188 P.:

    oratio caesa,

    i. e. asyndeton, Auct. Her. 4, 19, 26; Aquil. Rom. §§ 18 and 19; Mart. Cap. 5; § 528.—Hence, caesum, i, n.; subst. in gram. synon. with comma, a stop, pause, comma, Mart. Cap. 5, § 527; Aquil. Rom. § 19; Fortun. Art. Rhet. 3, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > caecidi

  • 18 caedo

    caedo, cĕcīdi (in MSS. freq. caecīdi, v. Neue, Formenl. 2, 460), caesum, 3, v. a. [root cīd- for scid-; cf. scindo; Gr. schizô].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    To cut, hew, lop, cut down, fell, cut off, cut to pieces: caesa abiegna trabes, Enn. ap. Cic. N. D. 3, 30, 75 (Trag. v. 281 Vahl.):

    frondem querneam caedito,

    Cato, R. R. 5, 8:

    arbores,

    Cic. Div. 2, 14, 33; Ov. M. 9, 230:

    robur,

    Cic. Div. 2, 41, 86; Ov. M. 8, 769:

    lignum,

    Plaut. Merc. 2, 3. 63: silvam, Varr ap. Non. p. 272, 5; Lucr. 5, 1265; Caes. B. G. 3, 29; Ov. M. 8, 329; Suet. Aug. 94 fin.; Pall. Mai, 4, 1:

    nemus,

    Ov. M. 2, 418; cf. id. ib. 1, 94; 9, 230; 9, 374;

    14, 535: harundinem,

    Dig. 7, 1, 59, § 2:

    arboris auctum,

    Lucr. 6, 167:

    comam vitis,

    Tib. 1, 7, 34:

    faenum,

    Col. 2, 18, 1:

    murus latius quam caederetur ruebat,

    Liv. 21, 11, 9:

    caesis montis fodisse medullis,

    Cat. 68, 111; so,

    caedi montis in marmora,

    Plin. 12, prooem. §

    2: lapis caedendus,

    Cic. Verr. 2, 1, 56, § 147:

    silicem,

    id. Div. 2, 41, 85:

    marmor,

    Dig. 24, 3, 7, § 13:

    toga rotunda et apte caesa,

    cut out, Quint. 11, 3, 139: caedunt securibus umida vina, with axes they cut out the wine (formerly liquid, now frozen), Verg. G. 3, 364: volutas, to carve or hollow out volutes, Vitr. 3, 3: tineae omnia caedunt, Lucil. ap. Non. p. 272, 14.—
    b.
    Prov.:

    ut vineta egomet caedam mea,

    i. e. carry my own hide to market, Hor. Ep. 2, 1, 220 (proverbium in eos dicitur, qui sibi volentes nocent, Schol. Crucq.; cf. Tib. 1, 2, 98; Verg. A. 5, 672).—
    c.
    Ruta caesa; v ruo, P. a.—
    2.
    In gen., to strike upon something, to knock at, to beat, strike, cudgel, etc.:

    ut lapidem ferro quom caedimus evolat ignis,

    strike upon with iron, Lucr. 6, 314:

    caedere januam saxis,

    Cic. Verr 2, 1, 27, § 69:

    silicem rostro,

    Liv. 41, 13, 1:

    vasa dolabris,

    Curt. 5, 6, 5:

    femur, pectus, frontem,

    Quint. 2, 12, 10; cf. id. 11, 3, 123 al.:

    verberibus,

    Plaut. Most. 5, 2, 45; so Ter. And. 1, 2, 28:

    pugnis,

    Plaut. Curc. 1, 3, [p. 262] 43:

    aliquem ex occulto,

    Ter. Eun. 4, 7, 17:

    at validis socios caedebant dentibus apri,

    they fell with their strong tusks upon their own party, Lucr. 5, 1325; cf. Plaut. Poen. 3, 3, 71:

    virgis ad necem caedi,

    Cic. Verr. 2, 3, 28, § 69; Hor. S. 1, 2, 42:

    populum saxis,

    id. ib. 2, 3, 128:

    ferulā aliquem,

    id. ib. 1, 3, 120:

    flagris,

    Quint. 6, 3, 25:

    aliquem loris,

    Cic. Phil. 8, 8, 24; Suet. Ner. 26; 49; id. Dom. 8:

    caeduntur (agrestes) inter potentium inimicitias,

    Sall. H. Fragm. 3, 61, 27 Dietsch:

    nudatos virgis,

    Liv. 2, 5, 8:

    hastilibus caedentes terga trepidantium,

    id. 35, 5, 10:

    servum sub furcā caesum medio egerat circo, i.e. ita ut simul caederet,

    id. 2, 36, 1.—
    b.
    Prov.:

    stimulos pugnis caedere,

    to kick against the pricks, to aggravate a danger by foolish resistance, Plaut. Truc. 4, 2, 55.—
    c.
    Trop.:

    in judicio testibus caeditur,

    is pressed, hard pushed, Cic. Q. Fr. 3, 3, 3.—
    B.
    Pregn.
    1.
    (Cf. cado, I. B. 2.) To strike mortally, to kill, murder:

    ille dies, quo Ti. Gracchus est caesus,

    Cic. Mil. 5, 14:

    P. Africanus de Tiberio Graccho responderat jure caesum videri,

    id. de Or. 2, 25, 106; id. Off. 2, 12, 43:

    caeso Argo,

    Ov. M. 2, 533; 5, 148; 12, 113; 12, 590; 12, 603; Suet. Caes. 76 al. — Poet., transf. to the blood shed in slaying:

    caeso sparsuros sanguine flammam,

    Verg. A. 11, 82.—Esp. freq.,
    b.
    In milit. lang., to slay a single enemy; or, when a hostile army as a whole is spoken of, to conquer with great slaughter, to cut to pieces, vanquish, destroy (cf. Oud., Wolf, and Baumg.Crus. upon Suet. Vesp. 4):

    exercitus caesus fususque,

    Cic. Phil. 14, 1, 1:

    Romani insecuti (hostem), caedentes spoliantesque caesos, castra regia diripiunt,

    Liv. 32, 12, 10; 2, 47, 9:

    infra arcem caesi captique multi mortales,

    id. 4, 61, 6; 22, 7, 2 and 9; Quint. 12, 10, 24; Suet. Aug. 21; 23; id. Vesp. 4:

    Indos,

    Curt. 9, 5, 19:

    passim obvios,

    id. 5, 6, 6:

    praesidium,

    id. 4, 5, 17:

    propugnatores reipublicae,

    Quint. 12, 10, 24:

    caesus (hostis) per calles saltusque vagando circumagatur,

    Liv. 44, 36, 10 Kreyss.:

    consulem exercitumque caesum,

    id. 22, 56, 2:

    legio-nes nostras cecidere,

    id. 7, 30, 14; so Nep. Dat. 6, 4; Tac. Agr. 18; Suet. Claud. 1.— And poet., the leader is put for the army:

    Pyrrhum et ingentem cecidit Antiochum Hannibalemque dirum,

    Hor. C. 3, 6, 36.—In poet. hypallage:

    caesi corporum acervi (for caesorum),

    Cat. 64, 359.—
    c.
    To slaughter animals, esp. for offerings, to kill, slay, sacrifice:

    caedit greges armentorum,

    Cic. Phil. 3, 12, 31:

    boves,

    Ov. M. 15, 141:

    deorum mentes caesis hostiis placare,

    Cic. Clu. 68, 194:

    caesis victimis,

    id. Att. 1, 13, 1; Liv. 8, 6, 11; 10, 7, 10; 45, 7, 1; Tac. A. 2, 75; Suet. Caes. 81; id. Calig. 14; id. Ner. 25; id. Oth. 8; id. Galb. 18; id. Claud. 25; Just. 11, 5, 6 al.; Verg. A. 5, 96; Hor. Epod. 2, 59; Ov.M.13, 637; Juv. 6, 48; 6, 447; 8, 156; 12, 3 al.: inter caesa et porrecta; v. porricio.—
    d.
    Hence, since security for a person was anciently given by the deposit of sheep belonging to him, which were slaughtered in case of forfeiture, leg. t. t.: pignus caedere (or concidere), to declare the for feiture of a security, to confiscate a pledge: non tibi illa sunt caedenda, si L. Crassum vis coërcere, Crass. ap. Cic. de Or. 3, 1, 4.—
    2.
    In mal. part. ( = concido; cf.:

    jam hoc, caede, concide: nonne vobis verba depromere videtur ad omne genus nequitiae accommodata?

    Cic. Verr. 2, 3, 66, § 155); Cat. 56, 7; Auct. Priap. 25, 10; Tert. Pall. 4.—
    II.
    Trop.: caedere sermones, a Grecism, acc. to Prisc. 18, p. 1118 P., = koptein ta rhêmata, to chop words, chat, talk, converse, Ter. Heaut. 2, 3, 1; cf. Non. p. 272, 13, and Prisc. p. 1188 P.:

    oratio caesa,

    i. e. asyndeton, Auct. Her. 4, 19, 26; Aquil. Rom. §§ 18 and 19; Mart. Cap. 5; § 528.—Hence, caesum, i, n.; subst. in gram. synon. with comma, a stop, pause, comma, Mart. Cap. 5, § 527; Aquil. Rom. § 19; Fortun. Art. Rhet. 3, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > caedo

  • 19 Bacchus

    1.
    Bacchus, i, m., = Bakchos, son of Jupiter and a Theban woman, Semele, Tib. 3, 4, 45; Ov. F. 6, 485:

    bis genitus (since, as Semele died before his birth, he was carried about by Jupiter in his hip until the time of his maturity),

    Curt. 8, 10, 12, Ov. Tr. 5, 3, 26; cf. id. M. 3, 310, and bimatris, id. ib. 4, 12; v. also Cic. Fl. 26, 60; Verg. G. 4, 521; the god of wine (as such also called Liber, the deliverer, Lyæus (luein), the care-dispeller; cf. Enn. ap. Charis. p. 214 P., or Trag. Rel. v. 149 Vahl.; cf Hor. Epod. 9, 38; as intoxicating and inspiring, he is god of poets, esp. of the highly inspired, Ov. Am. 3, 1, 23; 3, 15, 17; id. Tr. 5, 3, 33 sq.; Hor. C. 2, 19, 1; Juv. 7, 64;

    who wore crowns of ivy, which was consecrated to him,

    Ov. Tr. 5, 3, 15: Bacchica verba (poëtae), id ib. 1, 7, 2.—He was worshipped esp. in Thrace and Macedonia, and particularly upon Mount Edon, Hor. C. 2, 7, 27;

    hence, the Bacchæ are called matres Edonides,

    Ov. M. 11, 69; id. Tr. 4, 1, 42; v. also Liber.—Bacchus, in the most ancient times, is represented as a god of nature by a Phallic Herma (v. such a statue in O. Müll. Denkm. 4); in the class. per. in the form of a beautiful youth (Tib. 1, 4, 37; Ov. F. 3, 773), with a crown of vine leaves or ivy upon his head, and sometimes with small horns upon his forehead (id. ib. 3, 481; 3, 767; 6, 483);

    hence, corymbifer,

    Ov. F. 1, 393; Tib. 2, 1, 3; Paul. ex Fest. s. v. cornua, p. 37 Müll.;

    his soft hair fell in long ringlets upon his shoulders (depexus crinibus,

    Ov. F. 3, 465; cf. id. M. 3, 421); with the exception of a fawn's skin (nebris) thrown around him, he was usually represented naked, but with high and beautiful buskins, the Dionysian cothurni, upon his feet; in his hand he, as well as his attendants (a satyr, Silenus, and the Bacchæ), carried the thyrsus (id. F. 3, 764; cf. id. M. 4, 7 sq.); cf. O. Müll. Arch. § 383.—
    B.
    Meton.
    1.
    The cry or invocation to Bacchus, lo Bacche! audito Baccho, Verg. A. 4, 302.—
    2.
    The vine:

    apertos Bacchus amat colles,

    Verg. G. 2, 113; Manil. 5, 238; Luc. 9, 433; Col. 10, 38; cf.

    fertilis,

    Hor. C. 2, 6, 19.—
    3.
    Wine:

    Bacchi quom flos evanuit,

    Lucr. 3, 222:

    madeant generoso pocula Baccho,

    Tib. 3, 6, 5:

    et multo in primis hilarans convivia Baccho,

    Verg. E. 5, 69; so id. G. 1, 344; 4, 279; id. A. 5, 77; Hor. C. 3, 16, 34; Ov. M. 4, 765; 6, 488; 7, 246; 7, 450; 13, 639; cf.: Bacchi Massicus umor. Verg. G. 2, 143.—
    II.
    Hence, derivv.
    A.
    Bac-chĭcus, a, um, adj., = Bakchikos, of Bacchus, Bacchic:

    serta,

    Ov. Tr. 1, 7, 2; Mart. 7, 62:

    buxus,

    Stat. Th. 9, 479:

    Naxos,

    id. Achill. 2, 4:

    ritus,

    Macr. S. 1, 18:

    metrum,

    Diom. p. 513 P.—
    B.
    Bacchĭus, a, um, adj., = Bakchios, of Bacchus:

    sacra,

    Ov. M. 3, 518.—
    C.
    Bacchēus, a, um, adj., = Bakcheios, Bacchic:

    ululatus,

    Ov. M. 11, 17:

    sacra,

    the feast of Bacchus, id. ib. 3, 691:

    cornua,

    Stat. Th. 9, 435.—
    D.
    Bacchēĭ-us, a, um, the same:

    dona,

    i. e. wine, Verg. G. 2, 454 (prob. a spurious verse; v. Forbig. ad loc.).—
    E.
    Bacchīus, a, um, adj., Bacchic: pes, a metrical foot, a Bacchius, ¯¯˘

    (e. g. Rōmānŭs),

    Ter. Maur. p. 2414 P., although others reverse this order; v. Quint. 9, 4, 82; Ascon. Div. in Caecil. 7; Don. p. 1739 P.
    2.
    Bacchus, i, m., a sea-fish, also called myxon, Plin. 9, 17, 28, § 61; 32, 7, 25, § 77; 32, 11, 53, § 145.

    Lewis & Short latin dictionary > Bacchus

  • 20 accido

    1.
    ac-cīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to begin to cut or to cut into [cf.: adamo, addubito, etc.); hence, so to cut a thing that it falls, to fell, to cut (as verb. finit. very rare).
    I.
    Lit.:

    accidunt arbores, tantum ut summa species earum stantium relinquatur,

    Caes. B. G. 6, 27, 4:

    accisa ornus ferro,

    Verg. A. 2, 626; cf.:

    velut accisis recrescenti stirpibus,

    Liv. 26, 41, 22:

    accisis crinibus,

    cut close, Tac. G. 19: ab locustis genus omne acciditur frugum, eaten up, Arnob. 1, 3.— Poet., to use up:

    fames accisis coget dapibus consumere mensas,

    Verg. A. 7, 125.—
    II.
    Fig., to impair, weaken:

    ita proelio uno accidit Vestinorum res, ut, etc.,

    Liv. 8, 29, 12; so,

    post accisas a Camillo Volscorum res,

    id. 6, 5, 2; cf. 6, 12, 6.—Hence, accīsus, a, um, P. a., cut off or down; impaired, ruined: accisae res (opp. integrae), troubled, disordered, or unfortunate state of things:

    res,

    Cic. Prov. Cons. 14, 34; Liv. 3, 10, 8; 8, 11, 12 al.:

    copiae,

    Hirt. B. G. 8, 31; Liv. 8, 11, 8:

    robur juventutis,

    id. 7, 29 fin.:

    opes,

    Hor. S. 2, 2, 114:

    accisae desolataeque gentes,

    Sil. 8, 590:

    reliquiae (hostium),

    Tac. A. 1, 61.
    2.
    ac-cĭdo, cīdi, no sup., 3, v. n. [cado], to fall upon or down upon a thing, to reach it by falling.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. constr. with ad, in, local adverbs, with dat. or absol.: utinam ne accidisset abiegna ad terram trabes, Enn. ap. Auct. Her. 2, 22 (Trag. p. 281 ed. Vahl., where it is: accĕdisset, acc. to the MSS., v. Vahl. N. v.):

    signa de caelo ad terram,

    Plaut. Rud. prol. 8; so,

    tam crebri ad terram accidebant quam pira,

    id. Poen. 2, 38: trabs in humum accidens, Varr. ap. Non. 494 fin.; so,

    imago aetheris ex oris in terrarum accidat oras,

    Lucr. 4, 215:

    rosa in mensas,

    Ov. F. 5, 360: quo Castalia per struices saxeas lapsu accidit, Liv. Andr. ap. Fest. p. 310 Müll. (Rib. Trag. Rel. p. 5):

    ut missa tela gravius acciderent,

    fall upon, hit, Caes. B. G. 3, 14; so Liv. 2, 50, 7.—
    B.
    Esp.: a. ad genua or genibus, of a suppliant, to fall at one's knees: me orat mulier lacrimansque ad genua accidit, Enn. ap. Non. 517, 15 (Com. v. 9 ed. Vahl.); so Ter. Hec. 3, 3, 18; Suet. Caes. 20; id. Claud. 10;

    for which: genibus praetoris,

    Liv. 44, 31;

    also: ad pedes,

    Cic. Att. 1, 14, 5, and absol.: quo accĭdam? quo applicem? Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 114 ed. Vahl., where it is accĕdam).—
    C.
    Transf., to strike the senses, to reach a thing by means of the senses; constr. with ad, the dat. or acc.: vox, sermo accidit ad aurīs (or auribus; also, aurīs alicujus), the voice, the speech falls upon or reaches the ear: nota vox ad aurīs accidit, Att. ap. Non. 39, 5:

    nova res molitur ad aurīs accidere,

    Lucr. 2, 1024; and:

    nihil tam populare ad populi Romani aurīs accidisse,

    Cic. Sest. 50, 107:

    auribus,

    Liv. 24, 46, 5; Quint. 12, 10, 75:

    aurīs,

    Plaut. Stich. 1, 2, 31; absol., Liv. 10, 5, 2; 27, 15, 16 sq.; Curt. 4, 4, 5 al.; cf.

    also: clamor accidit ad aurīs,

    Liv. 26, 40, 10; and absol.:

    clamor accidit,

    id. 4, 33, 9; 40, 32, 2;

    likewise: nomen famaque alicujus accidit ad aliquem,

    id. 21, 10, 12; v. Fabri ad h. l.—Hence sometimes in Livy: vox or fama accidit (ad aurīs or ad aliquem), with an acc. c. inf.:

    ut vox etiam ad hostes accideret captum Cominium esse,

    Liv. 10, 41, 7:

    quia repente fama accidit classem Punicam adventare,

    the report came, id. 27, 29, 7; v. Weissenb. a. h. l.
    II.
    Fig.
    A.
    In gen., to fall out, come to pass, happen, occur; and with dat. pers., to happen to, to befall one. (The distinction between the syn. evenio, accido, and contingo is this: evenio, i. e. ex-venio, is used of either fortunate or unfortunate events: accido, of occurrences which take us by surprise; hence it is used either of an indifferent, or, which is its general use, of an unfortunate occurrence: contingo, i. e. contango, indicates that an event accords with [p. 17] one's wishes; and hence is generally used of fortunate events. As Isid. says, Differ. 1: Contingunt bona: accidunt mala: eveniunt utraque):

    res accidit,

    Caes. B. G. 1, 14;

    Id acciderat, ut Galli consilium caperent,

    ib. 3, 2:

    si quid adversi acciderit,

    Cic. Ac. 2, 38, 121; cf. ib. 1, 26, 57:

    nollem accidisset tempus, in quo, etc.,

    id. Fam. 3, 10:

    si qua calamitas accidisset,

    id. Verr. 2, 3, 55: id. Rosc. Am. 34:

    contra opinionem accidit,

    Caes. B. G. 3, 9:

    pejus Sequanis accidit,

    ib. 1, 31:

    periculum accidit,

    ib. 3, 3:

    detrimentum accidit,

    ib. 7, 52. Also of fortunate occurrences:

    omnia tibi accidisse gratissima,

    Cic. Fam. 3, 1; 11, 15:

    accidit satis opportune,

    Caes. B. G. 4, 22; cf. Brem. Nep. Milt. 1, 1; Herz. Caes. B. G. 7, 3.—Constr. with ut (Zumpt, § 621), sometimes with quod:

    accidit perincommode, quod eum nusquam vidisti,

    Cic. Att. 1, 17; or with inf.:

    nec enim acciderat mihi opus esse,

    id. Fam. 6, 11. Pleonast. in narrations: accidit ut, it happened, or came to pass, that: accidit ut una nocte omnes Hermae dejicerentur, it happened that, etc., Nep. Alc. 3, 2; so Cic. Fam. 3, 8, 8; id. Att. 1, 5, 4 al.—
    B.
    In part.
    1.
    Si quid cui accidat, or si quid humanitus accidat, euphemist. for to die; if any thing should happen to one (for which Ennius says:

    si quid me fuerit humanitus, Ann. v. 128 ed. Vahl.): si quid pupillo accidisset,

    Cic. Inv. 2, 21; Caes. B. G. 1, 18;

    si quid mihi humanitus accidisset,

    Cic. Phil. 1, 4; Dig. 34, 4, 30 § 2 al. (cf. the Greek ei ti pathoi); so, per aposiopesin, sive—quod heu timeo, sive superstes eris, Ov. Her. 13, 164. (But Cic. Mil. 22, 58; Caes. B. G. 2, 35, and similar passages, are to be taken in the usual signif.)—
    2.
    To turn out (this very rare):

    timeo “incertum” hoc quorsum accidat,

    Ter. And. 1, 5, 29:

    si secus acciderit,

    Cic. Fam. 6, 21, 2. —
    3.
    In gram., to belong to:

    plurima huic (verbo) accidunt (i. e. genus, tempora),

    Quint. 1, 5, 41 al.

    Lewis & Short latin dictionary > accido

См. также в других словарях:

  • upon */*/*/ — UK [əˈpɒn] / US [əˈpɑn] preposition Collocations: Upon is much more formal than on, but it can be used with the same meanings as the preposition on in the following cases: on/onto an object or surface: It fell upon the ground. supported by a part …   English dictionary

  • the lot fell upon him — he won the lottery, he was chosen in the raffle …   English contemporary dictionary

  • Fell — Fall Fall (f[add]l), v. i. [imp. {Fell} (f[e^]l); p. p. {Fallen} (f[add]l n); p. pr. & vb. n. {Falling}.] [AS. feallan; akin to D. vallen, OS. & OHG. fallan, G. fallen, Icel. Falla, Sw. falla, Dan. falde, Lith. pulti, L. fallere to deceive, Gr.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Fell running — The start of a mountain running championship in Norway Fell running, also known as mountain running and hill running, is the sport of running and racing, off road, over upland country where the gradient climbed is a significant component of the… …   Wikipedia

  • fell on — chanced upon; met with (hard times, etc.); attacked, assaulted …   English contemporary dictionary

  • fall on/upon — [phrasal verb] 1 fall on/upon (something) 1 a : to begin to experience (something) : to meet with (an experience) We fell on hard times after I lost my job. The company fell upon some unexpected competition. 1 b …   Useful english dictionary

  • fall\ upon — • fall (up)on v 1. To go and fight with; attack. The robbers fell on him from behind trees. 2. formal To meet (troubles). The famous poet fell upon unhappy days …   Словарь американских идиом

  • fall upon — verb To fall on; to experience; to suffer. With the rise of the Internet, some media fell upon hard times …   Wiktionary

  • To fall back upon — Fall Fall (f[add]l), v. i. [imp. {Fell} (f[e^]l); p. p. {Fallen} (f[add]l n); p. pr. & vb. n. {Falling}.] [AS. feallan; akin to D. vallen, OS. & OHG. fallan, G. fallen, Icel. Falla, Sw. falla, Dan. falde, Lith. pulti, L. fallere to deceive, Gr.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • To fall upon — Fall Fall (f[add]l), v. i. [imp. {Fell} (f[e^]l); p. p. {Fallen} (f[add]l n); p. pr. & vb. n. {Falling}.] [AS. feallan; akin to D. vallen, OS. & OHG. fallan, G. fallen, Icel. Falla, Sw. falla, Dan. falde, Lith. pulti, L. fallere to deceive, Gr.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Seathwaite Fell — Infobox Mountain Name = Seathwaite Fell Photo = Seathwaite Fell from Seathwaite.jpg Caption = Seathwaite Fell from Seathwaite. Elevation = 632 m (2,073 ft) Location = Cumbria, ENG Range = Lake District, Southern Fells Prominence = c. 31 m Parent… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»